SECURITY REPORT 85

SECURITY Report | Δεκέμβριος 2018 64 ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Αυτοάμυνα Ο βαθμός επικινδυνότητας: Πόσο επικίνδυνη ήταν η επίθεση, ήθελε να προσβάλει λεκτικά, να χτυπήσει, να τραυματίσει με μα- χαίρι, να σκοτώσει με όπλο. Από το είδος της βλάβης που απειλούσε: Να εκβιάσει, να τρο- μάξει, να βιάσει, να προκαλέσει ηθική, σωματική βλάβη, σεξουαλι- κή παρενόχληση, να βρίσει. Ο τρόπος και η ένταση της επίθεσης: Θρασύς, προκλητικός, προσβλητικός, εχθρικός. Kαι οι λοιπές περιστάσεις: τόπος, χώρος, χρόνος. Παράδειγμα: ΟΑ λέει στον Β θα σε σκοτώσω και επιχειρεί να βγά- λει από την τσάντα ένα πιστόλι. Πριν προλάβει να το στρέψει κατά του Β, ο τελευταίος τον χτυπάμε ένα ξύλοστο κεφάλι και τον τραυ- ματίζει θανάσιμα, εδώ έχουμε ανθρωποκτονία με πρόθεση, το δι- καστήριο όμως μπορεί να του δώσει ελαφρυντικά γιατί υπό τον φόβο ότι θα τον σκότωνε, αμύνθηκε. Άρθρο 23. Όποιος υπερβαίνει τα όρια της άμυνας τιμωρείται, αν η υπέρβαση έγινε με πρόθεση, με ποινή ελαττωμένη άρθρο 83 του ποινικού κώδικα (λόγοι μείωσης της ποινής), και αν έγινε από αμέλεια, σύμφωνα με τις διατάξεις τις σχετικές με αυτήν. Μένει ατι- μώρητος και δεν του καταλογίζεται η υπέρβαση, αν ενέργησε με αυτόν τον τρόπο εξαιτίας του φόβου η της ταραχής που του προ- κάλεσε η επίθεση. Υπέρβαση του ορίου της άμυνας έχουμε όταν η βλάβη που απε- τράπη μέσω της άμυνας είναι δυσανάλογα μικρότερη από τη βλά- βη που τελικά προκλήθηκε. Το αναγκαίο μέτρο της άμυνας επι- βάλλεται από την αρχή της αναλογικότητας του άρθρου 25 παρ. 1 του Συντάγματος. Αρχή της αναλογικότητας σημαίνει ότι τα μέτρα που θα πάρουμε εκείνη την ώρα θα είναι ανάλογα και με τα μέσα που θα διαθέσου- με, έτσι για παράδειγμα αν διαπιστώσει κάποιος έντρομος μέσα στη νύχτα ότι έχει μπει διαρρήκτης στο σπίτι του και τον πυρο- βολήσει, ακόμα και αν ο επίδοξος ληστής ήταν άοπλος, τότε έχει υπερβεί τα όρια της άμυνας, και έχει διαπράξει ανθρωποκτονία με πρόθεση, όμως με βάση τις περιστάσεις, ο αμυνόμενος, θα πρέπει να κριθεί ατιμώρητος, διότι ήταν προφανώς φοβισμένος και δεν μπορούσε μέσα στο σκοτάδι να διακρίνει αν ο εισβολέας οπλο- φορούσε ή όχι. Παράδειγμα: Ο Α δέρνει απροκλήτως τον Β. Ο Β δίνει τόπο στην οργή, αλλά την άλλη μέρα που πονούσε, το σκέφτηκε διαφορετι- κά, πήγε βρήκε τον Α και τον έδειρε κι αυτός. Σε αυτή την περίπτω- ση δεν υπάρχει άμυνα του Β, δεδομένου ότι την επόμενη μέρα είχε τελειώσει η επίθεση του Α και το έννομο αγαθό του είχε επανέλθει σε κατάσταση ειρήνης. Την επομένη ο Α εξαπολύει μια νέα επίθε- ση στον Β, του ρίχνει απρόκλητα μια γροθιά, κι όταν πάει να του ρίξει ακόμα μια, ο Β βγάζει από την τσέπη του ένα πιστόλι και τον πυροβολεί. Ο Β αμύνθηκε αφού δέχτηκε μια άδικη και παρούσα επίθεση, αλλά ξεπέρασε το αναγκαίο μέτρο της άμυνας. Άρθρο 24. Δεν απαλλάσσεται από την ποινή που ορίζει ο νόμος όποιος με πρόθεση προκάλεσε την επίθεση του άλλου για να δια- πράξει εναντίον του αξιόποινηπράξημε τοπρόσχημα της άμυνας. Δηλαδή αν κάποιος προκαλέσει κάποιον για να του επιτεθεί, και τον τραυματίσει με την δικαιολογία ότι βρισκόταν σε άμυνα τιμω- ρείται. Αυτό αποδεικνύεται από τις τεχνικές ανάκρισης μέσα από τις αντιφάσεις και ομολογίες, όπου θα πέσει ο κατηγορούμενος στην αστυνομία. Παράδειγμα: Με δόλο πρώτου βαθμού, ο Α ενώ γνωρίζει ότι ο Β είναι νευρικός και ευέξαπτος, τον προκαλεί με πειράγματα για να τον κάνει να του επιτεθεί, κι έτσι να μπορέσει να τον χτυπήσει με το πρόσχημα της άμυνας. Αν ο Β υπερβεί τα όρια της πρόκλησης, τότε υπάρχει δυνατότητα άμυνας. Ας δούμε και πότε μια πράξη σε κατάσταση ανάγκης δεν είναι παράνομη Άρθρο 25. 1. Δεν είναι άδικη η πράξη που τελεί κάποιος, για να αποτρέψει παρόντα και αναπότρεπτο με άλλα μέσα κίνδυνο, ο οποίος απειλεί το πρόσωπο ή την περιουσία του ίδιου ή κάποιου άλλου χωρίς δική του υπαιτιότητα, αν η βλάβη που προκλήθηκε στον άλλο είναι σημαντικά κατώτερη κατά το είδος και την σπου- δαιότητα από την βλάβη που απειλήθηκε. Παράδειγμα: Ο Α χρειάζεται επειγόντως και εκτάκτως κάποιο φάρμακο γιατί χωρίς αυτό κινδυνεύει άμεσα η ζωή του. Επειδή δεν μπορεί να βρει εφημερεύων φαρμακείο πουθενά στην περι- οχή αναγκάζεται να σπάσει την πόρτα από ένα φαρμακείο και να αφαιρέσει από ένα ράφι το φάρμακο. Πρόκειται για μια περίπτω- ση κατάστασης ανάγκης. Ηπροηγούμενη διάταξη δεν εφαρμόζεται σε όποιον έχει καθήκον να εκτεθεί στον απειλούμενο κίνδυνο… Για παράδειγμα ένας πλοίαρχος, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να εγκαταλείψει τελευταίος το πλοίο σε ναυάγιο ή ένας στρατιώτης ο οποίος δεν μπορεί να επικαλεστεί κατάσταση ανάγκης για να δι- καιολογήσει την λιποταξία του, το ίδιο, κάποιος πυροσβέστης να τα παρατήσει πάνω σε μια πυρκαγιά ή ένας αστυνομικός σε ένα έγκλημα που βρίσκεται σε εξέλιξη με επικίνδυνους κακοποιούς βαριά οπλισμένους. * Ο κος Μπλιάμπτης Ευθύμιος είναι Εκπαιδευτής Ενηλίκων, Ειδικός σε Θέματα Ασφαλείας (Security Specialist), Master of Science Degree, (MSc) in Criminal Justice Executive Management, Doctorate Degree, (PhD) in Environmental Criminology Αν κάποιος προκαλέσει κάποιον για να του επιτεθεί, και τον τραυματίσει με την δικαιολογία ότι βρισκόταν σε άμυνα τιμωρείται. 4 Σε περίπτωση κλοπής ενός πορτοφολιού, έχουμε το δικαίωμα να παρέμβουμε. 3