Τα πλεονεκτήματα των συστημάτων φωνητικής αναγγελίας

Η καθυστερημένη αντίδραση σε ηχητικούς συναγερμούς αποτελεί σύνηθες χαρακτηριστικό των ανθρώπων. Αντίθετα, έρευνες φανερώνουν πως οι ίδιοι άνθρωποι αντιδρούν αισθητά πιο γρήγορα σε φωνητικά σήματα συναγερμού. Για του λόγου το αληθές, έρευνα της British Standards Association (BSI), έδειξε ότι όσοι ακούν ένα ηχητικό σήμα κινδύνου, χρειάζονται πάνω από έξι λεπτά για να εκκενώσουν ένα κτίριο το οποίο δεν γνωρίζουν επαρκώς, ενώ εκείνοι που ακούν ένα ηχογραφημένο μήνυμα θα χρειαστούν δύο ολόκληρα λεπτά λιγότερα προκειμένου να εκκενώσουν το ίδιο κτίριο. Γενικά, εκτιμάται πως οι παρευρισκόμενοι σε ένα κτίριο μπορεί να αντιδράσουν έως και 75% ταχύτερα σε ένα συναγερμό φωνητικής αναγγελίας από ότι σε έναν ηχητικό συναγερμό.

Για το παραπάνω λόγο, ολοένα και αυξάνονται εκείνοι που πρεσβεύουν ότι η εγκατάσταση συστημάτων φωνητικού συναγερμού σε πολυώροφα κτίρια (τεσσάρων ορόφων και άνω) είναι προτιμότερη από την εγκατάσταση των «παραδοσιακών» συστημάτων ηχητικής ειδοποίησης.

Τι είναι και πως λειτουργούν τα συστήματα φωνητικής αναγγελίας;

Τα συστήματα PA / VA (‘Public Address’ / ‘Voice Alarm’), ή πιο απλά συστήματα φωνητικής αναγγελίας, αποτελούνται από ηχεία που βρίσκονται ενσωματωμένα στους τοίχους ή/και τις οροφές των κτιρίων και έχουν την δυνατότητα αναπαραγωγής φωνητικών εντολών. Θεωρούνται ένας συνδυασμός συστημάτων επικοινωνίας έκτακτης ανάγκης (ECS), και συστημάτων μαζικής ειδοποίησης(MNS). Ένα σύστημα μαζικής ειδοποίησης  λειτουργεί παρόμοια με εκείνο της έκτακτης ανάγκης, αλλά αντί να ασχολείται αποκλειστικά με εντολές εκκένωσης, ένα MNS μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πολλαπλούς σκοπούς.

Κοινώς, είναι τα συστήματα που συνήθως βλέπουμε σε μεγάλους επαγγελματικούς χώρους όπως εμπορικά κέντρα, super market, αεροδρόμια ή επιβλητικές κτιριακές εγκαταστάσεις, και συνήθως χρησιμοποιούνται για ανάγνωση καθημερινών ανακοινώσεων (π.χ. προσφορές σε ένα πολυκατάστημα) ή ακόμα και αναπαραγωγής ευχάριστης μουσικής. Παρόλα αυτά, η πλέον κομβική χρησιμότητά τους αναδεικνύεται σε έκτακτες ανάγκες όταν απαιτείται η άμεση εκκένωση του κτιρίου.

Σε περίπτωση κινδύνου λοιπόν, η ανάγνωση φωνητικών εντολών, έναντι της χρήσης δυνατού «κουδουνίσματος/ συναγερμού», προσφέρει πολλαπλασιαστικά οφέλη.

Τα PA/VA συστήματα αναπαραγάγουν προηχογραφημένα φωνητικά μηνύματα είτε αυτόματα (εάν π.χ. ανιχνεύσουν καπνούς), είτε χειροκίνητα (εάν ο διαχειριστής δώσει εντολή εκκένωσης). Αυτά τα αυτοματοποιημένα μηνύματα, βοηθάνε στον καλύτερο έλεγχο της ροής των ανθρώπων που εκκενώνουν και στην αποφυγή συνωστισμών σε επικίνδυνα σημεία όπως φρεάτια και σκάλες. Σημαντική συμβολή στην αποτελεσματικότητά τους έχει και η νεοαποκτηθείσα δυνατότητα τους να αναμεταδίδουν μηνύματα από τις αρχές επιβολής του νόμου, την πυροσβεστική ή από τους χειριστές του κέντρου διαχείρισης, ώστε να επιβεβαιώνεται η εγκυρότητα του συναγερμού μέσω της «ζωντανής» μετάδοσης οδηγιών. Για παράδειγμα, σε περίπτωση πυρκαγιάς σε ένα αχανές κτίριο οι πυροσβεστικές αρχές θα έχουν την δυνατότητα να στείλουν σαφή φωνητικά μηνύματα ανάλογα με την τοποθεσία των εγκλωβισμένων ανθρώπων, ώστε να τους δοθούν λεπτομερείς οδηγίες εκκένωσης.

Μέσω της χρήσης των PA/VA, διασφαλίζεται η σαφήνεια των μηνυμάτων και η μεταφορά τους στη σωστή ομάδων ατόμων ακόμα και σε ένα αχανές κτιριακό σύμπλεγμα. Για παράδειγμα, εάν εκδηλωθεί πυρκαγιά στον 12ο όροφο μιας πολυκατοικίας, το ενσωματωμένο σύστημα πυρασφάλειας των PA/VA μπορεί να διαλέξει να πραγματοποιήσει σταδιακή εκκένωση, ξεκινώντας αρχικά από τον 12ο όροφο και στη συνέχεια στο υπόλοιπο κτίριο. Σε μια τέτοια απεχθή περίσταση, η χρήση των συστημάτων PA/VA αποφεύγει τον κίνδυνο μιας ταυτόχρονης εκκένωσης όλων των παρευρισκομένων που πιθανότατα θα έσπερνε τον πανικό και θα δημιουργούσε ατυχήματα.

Που υπερτερούν έναντι των «παραδοσιακών» ηχητικών συναγερμών;

Παρότι τα «παραδοσιακά» συστήματα συναγερμού έχουν εξελιχθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια συνεχίζουν να υστερούν έναντι των PA/VA, όταν πρόκειται να προειδοποιήσουν τους παρευρισκόμενους σε ένα κτίριο για τον τρόπο εκκένωσης. Ενδεικτικές είναι οι παρακάτω υποθετικές περιπτώσεις όπου τα «παραδοσιακά» συστήματα μπορεί να αποβούν μοιραία:

• Εάν ξεσπάσει πυρκαγιά σε ένα κτίριο, είναι πιθανό κάποιοι να κατευθυνθούν προς την πυρκαγιά προσπαθώντας να διαφύγουν.
• Σε περίπτωση άλλης έκτακτης ανάγκης, τα μη φωνητικά συστήματα αναγγελίας αδυνατούν να την προσδιορίσουν και να ειδοποιήσουν τους παρευρισκόμενους.
• Αρκετοί παρευρισκόμενοι εντός του κτιρίου ενδέχεται να θεωρήσουν πως ο ηχητικός συναγερμός που ηχεί είναι απλά άσκηση ή οφείλεται σε τεχνικό λάθος.

Συνοπτικά τα οφέλη των συστημάτων φωνητικού συναγερμού;

Παρακάτω παρουσιάζονται κατηγοριοποιημένα τα βασικά πλεονεκτήματα ασφαλείας που προσδίδουν τα PA/VA συστήματα στα φυλασσόμενα κτήρια.

1. Οι παρευρισκόμενοι είναι πολύ πιο πιθανό να αντιδράσουν γρηγορότερα σε μια φωνητική ειδοποίηση από ότι σε ένα ηχητικό σήμα.
2. Τα φωνητικά μηνύματα μπορούν να δώσουν ακριβείς οδηγίες σε όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με το υπό εκκένωση κτίριο.
3. Τα προηχογραφημένα μηνύματα μπορούν να αναπαραχθούν σε διαφορετικές γλώσσες.
4. Ο μέσος χρόνος εκκένωσης κτιρίου μειώνεται καταλυτικά, μέχρι και κατά 20 λεπτά.
5. Αποφεύγεται ο πανικός και ελέγχεται καλύτερα η ροή των ανθρώπων.

Σε ποιες περιπτώσεις ενδείκνυται η εγκατάσταση τους;

Το εάν απαιτείται ή όχι, η εγκατάσταση συστήματος φωνητικής αναγγελίας στην εκάστοτε επιχείρησή είναι κάτι που εξαρτάται από ποικίλους παράγοντες, όπως π.χ. το μέγεθος της φυλασσόμενης εγκατάστασης ή τα εθνικά πρότυπα πυρασφάλειας.

Ενδεικτικά πάντως, τα PA/VA συστήματα θα φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Σε εγκαταστάσεις άνω των 1.000 ατόμων.
• Σε εκπαιδευτικά κέντρα άνω των 100.
• Σε συμπλέγματα κατοικιών άνω των 300 ενοίκων.
• Σε θέατρα ή σινεμά με περισσότερες από μία αίθουσες.
• Σε μεγάλες επιχειρήσεις που υποχρεούνται νομικά (ή θα υποχρεούνται σε λίγα χρόνια) να έχουν εγκατεστημένο ένα σύστημα φωνητικών εντολών.