Πυρανίχνευση και Πυροπροστασία

Η προστασία των επαγγελματικών κτιρίων από διάφορες καταστροφές αποτελεί έναν μικρό «πονοκέφαλο» για τον κάθε επιχειρηματία ή ιδιοκτήτη, διότι πρέπει να ακολουθηθεί πιστά η ειδική ελληνική νομοθεσία πυρασφάλειας.

Ας τα πάρουμε όμως από την αρχή, ξεκινώντας με το ότι τα συστήματα πυρασφάλειας σπιτιού είναι προαιρετικά, και ο ιδιοκτήτης είναι υπεύθυνος να ορίσει αν θέλει να τα εγκαταστήσει ή όχι. Η περίπτωση όμως των επαγγελματικών κτιρίων αποτελεί ένα πιο σύνθετο θέμα με αποτέλεσμα να ισχύει το αντίθετο, δεν υπάρχει δηλαδή δυνατότητα επιλογής.

Ειδικότερα, όταν πρόκειται για επαγγελματικό χώρο υπάρχουν συγκεκριμένα μέτρα και προϋποθέσεις που πρέπει να τηρούνται. Δύο από τα βασικά που χρειάζεται μία εταιρεία για τη νόμιμη λειτουργία της είναι η πιστοποίηση πυρασφάλειας και η βεβαίωση ότι έχουν εγκατασταθεί τα κατάλληλα συστήματα πυροπροστασίας.

Σε ποιες περιπτώσεις κρίνεται αναγκαία η πυρασφάλεια;

Σημαντικό είναι να γνωρίζουμε ότι η πυρασφάλεια αποτελείται από αρκετές νομοθεσίες που πρέπει να τηρούνται αυστηρά προτού παραχωρήσει κανείς ένα οποιοδήποτε κτίριο.

Η Πυροσβεστική Υπηρεσία εκδίδει διάγραμμα με τη νομοθεσία πυρασφάλειας με την τελευταία έκδοση να ορίζεται με την Α.Π.Σ. 29079 οικ. Φ.701.1/31/5/2023.

Η ελληνική νομοθεσία πυρασφάλειας για τα επαγγελματικά κτίρια χωρίζεται σε τρία νομοθετικά πλαίσια, με αυτά να είναι:

• Κτίρια που υπάγονται στο Π.Δ. 41/2018.
• Κτίρια που υπάγονται στο Π.Δ. 71/1988.
• Κτίρια που υπάγονται σε Ειδικές Διατάξεις Πυροπροστασίας.

Σημειώνεται ότι το νομικό πλαίσιο στο οποίο υπάγεται ένα κτίριο ορίζεται ανάλογα με το έτος κατασκευής και μπορεί να αλλάξει κατά την πραγματοποίηση εργασιών ή αλλαγή χρήσης.

Το Π.Δ. 41/18 ορίζεται με νόμους και ρυθμίζεται με Υπουργικές Αποφάσεις ή Πυροσβεστικές Διατάξεις. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα απέκτησε νέα νομοθεσία πυρασφάλειας το 2018 με το Π.Δ. 41/2018.

Τι είναι και από τι αποτελείται το σύστημα πυρανίχνευσης;

Μία από τις δύο βασικές προϋποθέσεις, όπως εξηγήθηκε παραπάνω, που χρειάζεται ένα επαγγελματικό κτίριο είναι το σύστημα πυρανίχνευσης, το οποίο αποτελεί μία ομάδα από ειδικούς ανιχνευτές ιονισμού, μέγιστης θερμοκρασίας, φλόγας, ορατού καπνού, θερμοδιαφορικούς και πίνακες πυρανίχνευσης.

Όλα αυτά σε συνεργασία με τον κεντρικό πίνακα έχουν σκοπό να ανιχνεύσουν έγκαιρα μία εστία φωτιάς και να δώσουν το σήμα κινδύνου με ηχητικά, οπτικά και άλλα μέσα. Ακόμα, στον εξοπλισμό περιλαμβάνονται και τα μπουτόν, που τοποθετημένα σε επίκαιρα σημεία θα επιτρέπουν τόσο την αυτόματη όσο και την ημιαυτόματη λειτουργία του συστήματος.

Επιπλέον, το σύστημα πυρανίχνευσης μπορεί να ενημερώσει τηλεφωνικά την Πυροσβεστική Υπηρεσία (199), τους ιδιοκτήτες και το Κέντρο Λήψης Σημάτων.

Το σύστημα πυρανίχνευσης πρέπει να παρέχει έγκαιρη ειδοποίηση στους ανθρώπους που βρίσκονται μέσα στο κτίριο και παράλληλα, αν υπάρχει σχετική εγκατάσταση, να θέτει σε λειτουργία τον μηχανισμό κατασβέσεως.

Τοποθέτηση του συστήματος πυρανίχνευσης

Σημαντικό ρόλο για το σύστημα πυρανίχνευσης είναι η τοποθέτησή του και συγκεκριμένα, είναι κρίσιμης σημασίας να ορίζεται κάθε φορά το κατάλληλο σημείο για να εγκαθίσταται το καθένα από αυτά που αναφέρθηκαν προηγουμένως.

Σε αυτό το σημείο να σημειώσουμε ότι σε κτίρια που βρίσκονται εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων, η εγκατάσταση συστημάτων πυρανίχνευσης είναι υποχρεωτική, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Φ.Ε.Κ. 3475 της 24/5/2023), και τα κτίρια αυτά πρέπει να πληρούν συγκεκριμένες προδιαγραφές που αποτελούν υποχρεωτικά μέτρα πυρανίχνευσης και καθορίζονται από τον Κανονισμό Πυροπροστασίας.

Συγκεκριμένα, ο Κανονισμός Πυροπροστασίας Ακινήτων εντός ή πλησίον δασικών εκτάσεων αναφέρει ότι τα κτίρια σε αυτές τις περιοχές είναι απαραίτητα να έχουν εγκαταστημένα συστήματα πυρανίχνευσης με τηλεπισκόπηση, η οποία ανιχνεύει αυτόματα την εκδήλωση πυρκαγιάς και δίνει εντολή συναγερμού στην αρμόδια υπηρεσία.

Τα συστήματα πυρανίχνευσης πρέπει να πληρούν και άλλες προδιαγραφές, όπως:

• Να είναι εγκεκριμένα από τον αρμόδιο φορέα.
• Να γίνεται πλήρης κάλυψη όλων των χώρων του κτιρίου, συμπεριλαμβανομένων των υπογείων, των σοφίτων και των εξωτερικών χώρων.
• Να είναι εξοπλισμένα με διάφορους τύπους ανιχνευτών, όπως καπνού, θερμότητας και αερίου.
• Να μπορούν να συνδεθούν με σύστημα συναγερμού, το οποίο θα ενεργοποιείται μόνο σε περίπτωση ανάγκης.
• Να υπάρχει σύστημα εφεδρικής τροφοδοσίας, ώστε σε περίπτωση διακοπής ρεύματος να συνεχίζεται η λειτουργία τους.

Ανιχνευτές πυρκαγιάς

Οι ανιχνευτές τοποθετούνται στην οροφή του χώρου που προορίζονται να προστατεύσουν, καλύπτοντας επιφάνεια 25-50 m², ανάλογα με το είδος τους. Οι ανιχνευτές καπνού μπορούν να τοποθετηθούν σε όλους τους χώρους με εξαίρεση τα μπάνια, τα λεβητοστάσια και τις κουζίνες. Σε αυτούς τους χώρους θα χρειαστεί να τοποθετηθούν θερμοδιαφορικοί ανιχνευτές ή θερμικού ορίου, σε ύψος μέχρι 7m.

Οι ανιχνευτές καπνού τοποθετούνται σε ύψος 10m και οι ανιχνευτές δέσμης σε ύψος από 11m μέχρι 25m. Κάθε ένας θερμοδιαφορικός ανιχνευτής ή θερμικού ορίου μπορεί να τοποθετηθεί σε ταβάνι για επίβλεψη ανά 7m, ένας καπνού ανά 10m, ένας δέσμης ανά 14m.

Σε χώρους και διαδρόμους όπου υπάρχουν ψευδοροφές και ψευδοπατώματα μπορούν να τοποθετηθούν ανιχνευτές πυρκαγιάς ανάλογα με την κτιριακή μελέτη.

Μπουτόν

Τα μπουτόν αναγγελίας φωτιάς τοποθετούνται στους διαδρόμους, δίπλα στα κλιμακοστάσια και σε όλες τις εξόδους σε ύψος από 1,2-1,6 m από το έδαφος.

Σειρήνες

Σχετικά με τις σειρήνες, ο αριθμός και οι θέσεις τοποθέτησής τους επιλέγονται λαμβάνοντας το γεγονός ότι ο ήχος του συναγερμού, σε περίπτωση φωτιάς, πρέπει να γίνει αντιληπτός από κάθε άνθρωπο που βρίσκεται μέσα στον χώρο και κατ’ εξαίρεση και στον εξωτερικό χώρο. Οι συσκευές συναγερμού που εκπέμπουν ηχητικά σήματα πρέπει να έχουν τέτοια χαρακτηριστικά και να είναι τοποθετημένες με τέτοιον τρόπο, ώστε τα σήματα να υπερισχύουν της μέγιστης στάθμης θορύβου που υπάρχει στον χώρο σε κανονικές συνθήκες, να έχουν ξεχωριστό ηχητικό σήμα από άλλες συσκευές που βρίσκονται στον ίδιο χώρο και να ειδοποιούν έγκαιρα όλα τα άτομα που βρίσκονται στον ίδιο χώρο.

Πίνακες πυρανίχνευσης

Ένα από τα απαραίτητα στην πυρασφάλεια είναι ο πίνακας πυρανίχνευσης, ο οποίος χρειάζεται να είναι τοποθετημένος σε ασφαλές κεντρικό σημείο, με εύκολη πρόσβαση, όπου κάποιο υπεύθυνο άτομο θα το έχει μόνιμα υπό τον έλεγχό του. Στην περίπτωση ενός ξενοδοχείου, για παράδειγμα, ο πίνακας θα πρέπει να τοποθετηθεί στη ρεσεψιόν και όπου αλλού απαιτείτε ένας επαναληπτικός πίνακας.

Συντήρηση συστήματος πυρανίχνευσης

Σημειώνεται ότι, όπως όλα τα μέσα πυρασφάλειας, έτσι και το σύστημα πυρανίχνευσης πρέπει να δέχεται συντήρηση τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο. Σύμφωνα με το CEN/TS 54-14.2018, το πρόγραμμα συντήρησης πρέπει να πραγματοποιείται καθημερινά από τον χρήστη της εγκατάστασης, να γίνεται έλεγχος του πίνακα πυρανίχνευσης τουλάχιστον μία φορά στις 24 ώρες και να επιβεβαιώνεται ότι δεν υπάρχουν νέα σφάλματα στο σύστημα και ότι η πράσινη ένδειξη ηρεμίας είναι ενεργοποιημένη. Τακτική συντήρηση πρέπει να γίνεται και κάθε τρεις μήνες από τον χρήστη της εγκατάστασης, ενώ μία φορά τον χρόνο απαιτείται εκτεταμένη συντήρηση με συγκεκριμένες ενέργειες από πιστοποιημένη εταιρεία.

Νομοθετικό πλαίσιο υπαγωγής κτιρίων

Κεφάλαιο Α – Γενικές διατάξεις

Άρθρο 5 – Οδεύσεις διαφυγής

Ο κύριος στόχος του σχεδιασμού των οδεύσεων διαφυγής σε ένα κτίριο είναι η επίτευξη της ασφαλούς απομάκρυνσης των χρηστών του, σε περίπτωση πυρκαγιάς. Η χρήση του κτιρίου και οι ανάγκες των χρηστών του καθορίζουν τον τρόπο σχεδιασμού, τη διαστασιολόγηση, καθώς και τη θέση των οδεύσεων διαφυγής. Οι οδεύσεις διαφυγής πρέπει να παραμένουν ασφαλείς και αποτελεσματικές για τη χρονική διάρκεια που απαιτείται. Επιπρόσθετα, πρέπει να είναι σαφώς αντιληπτές και προσπελάσιμες απ’ όλους τους χρήστες του κτιρίου.

Σημειώνεται ότι δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη στην ελληνική νομοθεσία για στρατηγικές εκκένωσης πολυώροφων κτιρίων, καθώς και χρήση υπολογιστικών μοντέλων (CFD) για τον υπολογισμό της παροχής όδευσης διαφυγής ή η χρήση πολλαπλών ορόφων εκκένωσης. Στις παραγράφους 5.4 και 5.5, η νομοθεσία αναφέρεται στον τεχνητό φωτισμό / φωτισμό ασφαλείας και στις επιγραφές εξόδων διαφυγής.

Το νομοσχέδιο αναφέρεται στο ΕΛΟΤ EN 1838 για τον σχεδιασμό του φωτισμού ασφαλείας και στο ΕΛΟΤ ISO 7010 για τα σήματα διάσωσης / βοήθειας και τον πυροσβεστικό εξοπλισμό.

ΕΝ 1838: Πρόκειται για μελετητικό πρότυπο και αφορά σε γενικές αρχές σχεδίασης φωτισμού ασφαλείας, σε όρια φωτισμού και σε συμπληρωματικά απαιτούμενα πρότυπα:

EN 50172 – Σύστημα φωτισμού διαφυγής σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης: Ορίζεται ο τρόπος κατασκευής, η ανάθεση και η συντήρηση ενός συστήματος ασφαλείας.

EN 60598-2-22 – Φωτιστικά για φωτισμό έκτακτης ανάγκης: Ορίζει τις κατασκευαστικές αρχές και τους ελέγχους που πρέπει να πληρούν τα φωτιστικά ασφαλείας, ως προϊοντικό πρότυπο.

Οι τελευταίες εκδόσεις είναι το ΕΝ 1838:2013 και το ΕΝ 50172:2004.

Φωτισμός οδεύσεων διαφυγής: Ο φωτισμός οδεύσεων διαφυγής είναι αρκετά συγκεκριμένος. Το ελάχιστο επίπεδο φωτισμού οδεύσεων διαφυγής για διαδρόμους πλάτους 2m είναι το 1 Lux. Αν η όδευση διαφυγής είναι μεγαλύτερη των 2m και απαιτείται όλη για την ασφαλή διαφυγή των χρηστών της εγκατάστασης, τότε η όδευση διαφυγήw θεωρείται ως το άθροισμα από λωρίδες των 2m ή χρησιμοποιείται φωτισμός ανοιχτών περιοχών. Ο λόγος Ud (diversity ratio) της ελάχιστης προς τη μέγιστη φωτεινότητα δεν θα πρέπει να είναι μικρότερος του 1:40. Τα φωτιστικά ασφαλείας οδεύσεως διαφυγής θα πρέπει να φτάνουν το 50% της ισχύος τους σε 5 sec και το 100% σε 60 sec. Ελάχιστη αυτονομία του φωτισμού ασφαλείας οδεύσεων διαφυγής ορίζεται η 1 ώρα.

Φωτισμός ανοιχτών περιοχών: Για τον φωτισμό ανοιχτών περιοχών, αυτό που ισχύει είναι ότι το ελάχιστο επίπεδο φωτισμού ανοιχτών περιοχών είναι τα 0.5 Lux για τον κεντρικό πυρήνα της περιοχής, με εξαίρεση μία περιοχή 0,5m από την περίμετρο. Ομοίως, ο λόγος Ud παραμένει 1:40. Οι χρόνοι λειτουργίας παραμένουν οι ίδιοι με τους χρόνους των φωτιστικών οδεύσεως διαφυγής. Απαραίτητος είναι ο φωτισμός ασφαλείας ανοιχτών περιοχών σε τουαλέτες ΑμεΑ.

Φωτισμός ασφαλείας εργασιών υψηλού κινδύνου: Το ελάχιστο επίπεδο φωτισμού εργασιών υψηλού κινδύνου ορίζεται το 10% του απαιτούμενου φωτισμού και όχι λιγότερο από 15 Lux. Ο λόγος Ud θα πρέπει να είναι το ελάχιστο 0.1. Ο χρόνος λειτουργίας ορίζεται ως η περίοδος κατά την οποία υπάρχει ο κίνδυνος για ανθρώπους και καθορίζεται από τον εργοδότη / χρήστη της εγκατάστασης. Τα φωτιστικά ασφαλείας θα πρέπει να δίνουν το 100% της απαιτούμενης φωτεινής ισχύος σε 0,5 sec.

Πινακίδες ασφαλείας: Σχετικά με τις πινακίδες ασφαλείας, εκείνες οφείλουν να πληρούν τα ISO 3864-1 και ISO 3864-4 (φωτομετρικά στοιχεία), και το ISO 7010 (σχεδίαση), ενώ μέγιστη απόσταση θέασης ορίζεται το γινόμενο του ύψους της φωτεινής πινακίδας επί 200.

Άρθρο 6 – Δομική πυροπροστασία

Το άρθρο 6 διαθέτει ανάλυση σε δομικά στοιχεία και πυραντοχή, που συμπληρώνουν τον Ευρωκώδικα. Η ύπαρξη συστήματος απαγωγής καπνού είναι υποχρεωτική για κάθε κτίριο 6 ή περισσότερων ορόφων, χωρίς άλλες λεπτομέρειες (τα συστήματα απαγωγής καπνού υπάγονται στα πρότυπα ΕΝ 12101). Υπήρξε γενική τροποποίηση του άρθρου από τον Ν. 4710/2020 (ΦΕΚ 142/Α’ 23.7.2020) στα πλαίσια προώθησης της ηλεκτροκίνησης. Αφαιρέθηκαν οι σταθμοί φόρτισης ηλεκτρικών αυτοκινήτων από τους επικίνδυνους χώρους κατηγορίας Β.

Οι επικίνδυνοι χώροι κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες: Τυχόν χώροι που έχουν αυξημένο κίνδυνο έναρξης φωτιάς και δεν περιλαμβάνονται στον κανονισμό, κατηγοριοποιούνται ανάλογα και αντιμετωπίζονται με τις διατάξεις που εφαρμόζονται για τους επικίνδυνους χώρους.

Η κατηγορία Α περιλαμβάνει:

• Γενικές αποθήκες.
• Κεντρικές λινοθήκες.
• Ψυχροστάσια, αντλιοστάσια, μηχανοστάσια.
• Χώρους καυστήρων θέρμανσης ή / και boilers θερμικής ισχύος μικρότερης ή ίσης με 45kW.
• Eν γένει χώροι με πυκνότητα πυροθερμικού φορτίου μικρότερη ή ίση με 2000MJ/m².

Η κατηγορία Β περιλαμβάνει:

• Χώρους καυστήρων θέρμανσης και boilers υψηλής πίεσης θερμικής ισχύος >45kW.
• Χώρους συλλογής απορριμμάτων ή/και αποτεφρωτηρίων.
• Χώρους υγραερίων και φυσικού αερίου, όπως αναφέρονται στους οικείους κανονισμούς.
• Χώρους μετασχηματιστών (Μ/Τ και Υ/Τ), Η/Ζ, ηλεκτροστάσια, χώρους φόρτισης ηλεκτροκίνητων οχημάτων.
• Αποθήκες εύφλεκτων υλικών και αντικειμένων γενικά.
• Eν γένει χώρους με πυκνότητα πυροθερμικού φορτίου μεγαλύτερη των 2000MJ/m².

Άρθρο 7 – Μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας

Τα ενεργητικά συστήματα πυροπροστασίας αποτελούνται από λειτουργίες πυρανίχνευσης, αυτόματης κατάσβεσης, ανίχνευσης αερίων, αλλά και από πυροσβεστήρες. Η ανίχνευση εύφλεκτων αερίων πρέπει να ικανοποιεί τις απαιτήσεις των μερών του προτύπου ΕΝ 60079-29. Οι προδιαγραφές μελέτης, σχεδίασης και εγκατάστασης πρέπει να είναι σύμφωνα με την Π.Δ. 15/2014 (Β’ 3149).

Πρότυπο CEN/TS 54-14:2018: Το συγκεκριμένο πρότυπο βρίσκεται σε ισχύ μαζί με το TS 54-32, που αφορά στα συστήματα φωνητικής εκκένωσης. Τελευταία έκδοση ήταν το 2015, με το TS 54-14 να αφορά στα συστήματα πυρανίχνευσης με τελευταία έκδοση το 2018. Το πρότυπο εφαρμόζεται στην Ελλάδα μέσω της οδηγίας Πυροσβεστικού Σώματος (Ο.Π.Σ.Ε.Π.Π.) 04.03.01.14 του 10/2021 και η μετάφραση του προτύπου γίνεται από τον ΕΛΟΤ.

Αποστάσεις κάλυψης ανιχνευτών φωτιάς με βάση το CEN/TS 54-14:2018

Ανιχνευτές θερμότητας: Οι ανιχνευτές θερμότητας πρέπει να έχουν μέγιστη οριζόντια απόσταση μεταξύ οποιουδήποτε σημείου του προστατευόμενου χώρου και του πλησιέστερου ανιχνευτή θερμότητας είναι 4,5m. Σε τετράγωνη διάταξη πρέπει να τοποθετούνται σε μέγιστη απόσταση 6,4m μεταξύ τους και όχι περισσότερο από 3,2m από οποιοδήποτε μεγάλο εμπόδιο ή τοίχο. Σε διαδρόμους πλάτους κατώτερου των 2m, οι ανιχνευτές μπορούν να τοποθετηθούν σε διαστήματα των 9m μεταξύ τους και 4,5m από το τέλος του διαδρόμου.

Ανιχνευτές καπνού / δέσμης: Οι ανιχνευτές καπνού πρέπει να έχουν μέγιστη οριζόντια απόσταση μεταξύ οποιουδήποτε σημείου του προστατευόμενου χώρου και του πλησιέστερου ανιχνευτή καπνού / δέσμης 6,2m. Σε τετράγωνη διάταξη πρέπει να τοποθετούνται σε μέγιστη απόσταση 8,8m μεταξύ τους και όχι περισσότερο από 4,4m από οποιοδήποτε μεγάλο εμπόδιο ή τοίχο. Σε διαδρόμους πλάτους κατώτερου των 2m, οι ανιχνευτές μπορούν να τοποθετηθούν σε διαστήματα των 12,4m μεταξύ τους και 6,2m από το τέλος του διαδρόμου.

Άρθρο 8 – Πρότυπα, τεχνικές προδιαγραφές και πιστοποιητικά

Το άρθρο 8 ορίζει το πλαίσιο πιστοποίησης και ότι τα πρότυπα που αναφέρονται στον παρόντα κανονισμό είναι τα πρότυπα που έχουν μεταφερθεί στο εθνικό σύστημα τυποποίησης από τον ΕΛΟΤ. Για περιπτώσεις που δεν υφίσταται πρότυπο ΕΛΟΤ ΕΝ, ακολουθούνται τα διεθνή πρότυπα ISO ή IEC. Επιτρέπεται η εφαρμογή εθνικών προτύπων άλλων χωρών, κατά προτίμηση χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κεφάλαιο Β – Ειδικές διατάξεις

Σε αυτό το κεφάλαιο αναφέρονται οι ειδικές απαιτήσεις πυροπροστασίας των κτιρίων, όπου παράλληλα ισχύουν και οι γενικές διατάξεις των άρθρων που προαναφέρθηκαν. Τα είδη των κτιρίων χωρίζονται σε κατηγορίες ανάλογα με τη χρήση τους:

Άρθρο 1: Κατοικία.

Άρθρο 2: Προσωρινή διαμονή.

Άρθρο 3: Συνάθροιση κοινού.

Άρθρο 4: Εκπαίδευση.

Άρθρο 5: Υγεία και κοινωνική πρόνοια.

Άρθρο 6: Σωφρονισμός.

Άρθρο 7: Εμπόριο.

Άρθρο 8: Γραφεία.

Άρθρο 9: Βιομηχανία / Βιοτεχνία.

Άρθρο 10: Αποθήκευση.

Άρθρο 11: Στάθμευση αυτοκινήτων και πρατήρια υγρών καυσίμων.

Ειδικές απαιτήσεις πυροπροστασίας των επιμέρους χρήσεων κτιρίων: Το κάθε κτίριο έχει δικές του απαιτήσεις πυροπροστασίας, όπως ορίζει ο νόμος, με κάποια να διαφέρουν λόγω ορόφων, κάποια άλλα λόγω της έκτασης που διαθέτουν, κάποια λόγω των αντικειμένων που έχουν μέσα, κάποια άλλα λόγω σχεδιασμού και πολλά άλλα.

Τι επιβάλλει η νομοθεσία σε κάθε κτίριο

Στις κατοικίες και ειδικά σε πολυκατοικίες, ο φωτισμός ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής κοινόχρηστων χώρων και εξόδων κινδύνου με τη σήμανση ασφαλείας σε όλα τα παραπάνω, αλλά και σε πυροσβεστικό υλικό. Το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού επιβάλλεται σε πολυκατοικίες με τρεις ή περισσότερους ορόφους με τα κομβία αναγγελίας να τοποθετούνται στις κοινόχρηστες οδεύσεις πλησίον των κλιμακοστασίων. Η πυρανίχνευση επιβάλλεται και κατ’ εξαίρεση γίνεται αποδεκτή η χρήση αυτόνομων πυρανιχνευτών σε κτίρια με 3 ή λιγότερους ορόφους κύριας χρήσης, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κατασκευαστή.

Σε κτίρια προσωρινής διαμονής (τουριστικές εγκαταστάσεις), ο φωτισμός ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου, ενώ η σήμανση ασφαλείας επιβάλλεται σε όλα τα παραπάνω, αλλά και σε πυροσβεστικό υλικό. Σημαντική είναι και η ανάρτηση διαγραμμάτων διαφυγής σε κάθε μονάδα διαμονής, στους κοινόχρηστους χώρους και τους χώρους άλλης κύριας χρήσης, όπως συνάθροισης κοινού. Το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού επιβάλλεται σε όλα τα κτίρια της κατηγορίας αυτής. Η πυρανίχνευση επιβάλλεται σε κτίρια / ξενοδοχεία με συνολικό δυναμικό τουλάχιστον 50 κλινών και κτίρια / ξενοδοχεία με 2 ή περισσότερους ορόφους.

Σε κτίρια συνάθροισης κοινού ή τμήματα κτιρίων ή χώρους κτιρίων και οικοπέδων, καθώς και βοηθητικούς χώρους αυτών όπου γίνεται συνάθροιση τουλάχιστον 50 ατόμων, ο φωτισμός ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου. Σε στεγασμένα ή/και σε υπαίθρια κέντρα διασκέδασης, θέατρα και κινηματογράφους επιβάλλεται 2 Lux στους χώρους ανοιχτής περιοχής και 5 Lux στις οδεύσεις διαφυγής. Η σήμανση ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής, εξόδους κινδύνου και στο πυροσβεστικό υλικό. Η ανάρτηση σχεδιαγραμμάτων διαφυγής επιβάλλεται σε χώρους συνάθροισης κοινού, όπου η κύρια χρήση τους αναπτύσσεται σε 4 ή περισσότερους ορόφους. Το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού επιβάλλεται σε χώρους με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 250 άτομα και σε χώρους, όπου η κύρια χρήση αναπτύσσεται σε τρεις ή περισσότερους ορόφους ή εξώστες. Η πυρανίχνευση επιβάλλεται σε μουσεία, χώρους όπου η κύρια χρήση αναπτύσσεται σε τρεις ή περισσότερους ορόφους ή/και εξώστες, χώρους με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 250 άτομα και σε χώρους με θεωρητικό πληθυσμό άνω των 1500 ατόμων. Σημειώνεται ότι οι χώροι με πάνω από 1500 άτομα πρέπει να περιλαμβάνουν και μεγαφωνικό σύστημα.

Σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων διδασκαλίας, ο φωτισμός ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου με τη σήμανση ασφαλείας να επιβάλλεται στα ίδια σημεία, αλλά και σε πυροσβεστικό υλικό. Παράλληλα, σε εκπαιδευτήρια όπου η κύρια χρήση τους αναπτύσσεται σε τρεις ή περισσότερους ορόφους ή επίπεδα, επιβάλλεται η ύπαρξη σχεδιαγραμμάτων διαφυγής σε κάθε χώρο κύριας χρήσης, καθώς και στους κοινόχρηστους χώρους. Το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού επιβάλλεται σε εκπαιδευτήρια με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 50 άτομα. Η πυρανίχνευση επιβάλλεται σε χώρους όπου εξυπηρετούνται παιδιά ηλικίας κάτω των 6 ετών ή άτομα με ειδικές ανάγκες (όπως νηπιαγωγεία, σχολές τυφλών), σε χώρους με 4 ή περισσότερους ορόφους προσμετρουμένων του ισογείου και του υπογείου, αλλά και σε κάθε εργαστήριο φυσικής / χημείας, σε αίθουσες ηλεκτρονικών υπολογιστών, σε αίθουσες αρχείων και σε βιβλιοθήκες.

Σε κτίρια υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, κατηγοριών Ε1, Ε2 και Ε3, η εγκατάσταση φωτισμού ασφαλείας επιβάλλεται στις οδεύσεις διαφυγής και στις εξόδους κινδύνου. Η ελάχιστη φωτεινή ένταση σε μονάδες εντατικής θεραπείας, στις νεογνικές μονάδες και στα συγκροτήματα χειρουργείων και μαιεύσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον 100 Lux στο επίπεδο εργασίας. Για τα κτίρια κατηγορίας Ε3, η ηλεκτροδότηση (κύρια και εφεδρική) της εγκατάστασης φωτισμού θα πρέπει να γίνεται από αξιόπιστες πηγές. Οι μονάδες εντατικής θεραπείας, οι νεογνικές μονάδες και τα συγκροτήματα χειρουργείων εξετάζονται ως χώροι υψηλής επικινδυνότητας κατά ΕΛΟΤ ΕΝ 1838. Η εξασφαλιζόμενη διάρκεια λειτουργίας με εφεδρική πηγή θα πρέπει να είναι κατ’ ελάχιστον 3 ώρες. Η σήμανση ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής, εξόδων κινδύνου και πυροσβεστικού υλικού, ενώ η ανάρτηση διαγραμμάτων διαφυγής επιβάλλεται σε όλα τα κτίρια της κατηγορίας Ε3, στα κτίρια των κατηγοριών Ε1 και Ε2, που η κύρια χρήση τους αναπτύσσεται σε τρεις ή περισσότερους ορόφους, καθώς και όπου ο θεωρητικός πληθυσμός είναι πάνω από διακόσια άτομα. Το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού επιβάλλεται σε όλα τα κτίρια κατηγορίας Ε1 και Ε3 και στα κτίρια κατηγορίας Ε2 με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 100 άτομα. Επιπλέον του ΕΛΟΤ ΕΝ 54, συσκευές συναγερμού τοποθετούνται και στις θέσεις του κέντρου ελέγχου πυρκαγιάς, στο τηλεφωνικό κέντρο, στην τεχνική υπηρεσία, στο γραφείο υπευθύνου πυρασφαλείας, στις στάσεις αδελφών και σε χώρους διαμονής προσωπικού. Ακόμα, επιβάλλεται στους χώρους όπου υπάρχουν ασθενείς ή άτομα με περιορισμένη κινητικότητα (π.χ. μονάδες νοσηλείας) η μεταφερόμενη πληροφορία για τον συναγερμό να γνωστοποιείται μόνο στο προσωπικό (π.χ. βόμβος από βομβητή, οπτικό σήμα κ.λπ.). Η πυρανίχνευση επιβάλλεται σε όλα τα κτίρια κατηγορίας Ε1 και Ε3, σε όλα τα κτίρια κατηγορίας Ε2 με τρεις ή περισσότερους ορόφους ή και θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 200 άτομα. Σημειώνεται ότι το σύστημα ανίχνευσης – αναγγελίας πυρκαγιάς πρέπει να έχει ως εφεδρική πηγή ενέργειας συσσωρευτή, ο οποίος θα πρέπει να εξασφαλίζει τη λειτουργία του συστήματος επί 30 τουλάχιστον ώρες. Στα κτίρια κατηγορίας Ε3, πρέπει να υπάρχει εγκατεστημένο κέντρο ελέγχου πυρκαγιάς σε χώρο με παραμονή προσωπικού καθ’ όλη τη διάρκεια του 24ωρου. Το κέντρο ελέγχου πυρκαγιάς πρέπει να εξασφαλίζει οπτική και ακουστική ένδειξη σήματος συναγερμού, μετάδοση σημάτων συναγερμού προς όλες τις συσκευές συναγερμού, ομαδική κλήση της ομάδας πυροπροστασίας (εφόσον επιβάλλεται), δυνατότητα αυτόματης ειδοποίησης της πυροσβεστικής, δυνατότητα συνεργασίας με κέντρο ελέγχου εγκαταστάσεων, έλεγχο εγκαταστάσεων (καλώδια, συσκευές), περιστασιακούς ελέγχους σε συνδυασμό με το κέντρο ελέγχου εγκαταστάσεων για την ασφάλεια του κτιρίου σε περίπτωση πυρκαγιάς.

Στα κτίρια που χρησιμοποιούνται για κράτηση, σωφρονισμό ή έκτιση ποινών (κρατητήρια, αναμορφωτήρια και φυλακές), ο φωτισμός ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου με τη σήμανση ασφαλείας να επιβάλλεται στα παραπάνω και σε πυροσβεστικό υλικό. Το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού επιβάλλεται σε όλα τα κτίρια. Η πυρανίχνευση επιβάλλεται σε όλα τα κτίρια και δύναται να μην καλύπτει τους θαλάμους των κρατουμένων. Ακόμα, πρέπει να τοποθετούνται ηχητικές συσκευές συναγερμού στο τηλεφωνικό κέντρο, τα θυρωρεία και τους χώρους διαμονής του προσωπικού.

Σε κτίρια ή τμήματα κτιρίων που έχουν να κάνουν με το εμπόριο, ο φωτισμός ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου με τη σήμανση ασφαλείας να επιβάλλεται στα παραπάνω, αλλά και σε πυροσβεστικό υλικό. Η ανάρτηση διαγραμμάτων διαφυγής επιβάλλεται σε χώρους και κτίρια χρήσης εμπορίου που η κύρια χρήση τους αναπτύσσεται σε τρεις ή περισσότερους ορόφους και σε χώρους και κτίρια χρήσης εμπορίου με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 300 άτομα. Το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού επιβάλλεται σε καταστήματα με συνολικό εμβαδόν άνω των 500m² και σε καταστήματα υψηλού βαθμού κινδύνου. Η πυρανίχνευση επιβάλλεται σε καταστήματα με τρεις ή περισσότερους ορόφους, σε χώρους με συνολική στεγασμένη επιφάνεια άνω των 1000m², σε καταστήματα υψηλού βαθμού κινδύνου και σε στεγασμένα αίθρια, όπου σημειώνεται ότι η ενεργοποίηση του αυτόματου συστήματος πυρανίχνευσης πρέπει επιπροσθέτως να ενεργοποιεί το σύστημα μηχανικού εξαερισμού και κατά προτίμηση το άνοιγμα τουλάχιστον του 50% της επιφάνειας της οροφής του αιθρίου σε σύντομο χρόνο (έως 1 λεπτό).

Στα γραφεία, ο φωτισμός ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου με τη σήμανση ασφαλείας να επιβάλλεται στα παραπάνω και σε πυροσβεστικό υλικό. Η ανάρτηση διαγραμμάτων διαφυγής επιβάλλεται στα γραφεία που η κύρια χρήση τους αναπτύσσεται σε τρεις ή περισσότερους ορόφους, αλλά και σε γραφεία με θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 200 άτομα. Το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού επιβάλλεται σε γραφεία με θεωρητικό πληθυσμό άνω των 100 ατόμων. Η πυρανίχνευση επιβάλλεται σε γραφεία με θεωρητικό πληθυσμό άνω των 200 ατόμων και γραφεία με 3 ή περισσότερους ορόφους κύριας χρήσης.

Για βιομηχανίες / βιοτεχνίες, ο φωτισμός ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου με τη σήμανση ασφαλείας να επιβάλλεται στα παραπάνω και σε πυροσβεστικό υλικό. Επίσης, επιβάλλεται η ανάρτηση διαγραμμάτων διαφυγής σε βιομηχανίες με τρεις ή περισσότερους ορόφους, καθώς και στις βιομηχανίες με συνολικό θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 50 άτομα. Το χειροκίνητο σύστημα επιβάλλεται σε πολυώροφα κτίρια με εμβαδόν ορόφου άνω των 1000m² και βιομηχανίες με συνολική στεγασμένη επιφάνεια άνω των 2500m². Σημειώνεται ότι το σύστημα πρέπει να εκπέμπει σήμα σε χώρο που υπάρχει μονίμως άτομο υπηρεσίας. Η πυρανίχνευση επιβάλλεται σε όλες τις βιομηχανίες κατηγορίας Ζ3, αλλά και σε βιομηχανίες κατηγορίας Ζ2 με συνολική στεγασμένη επιφάνεια άνω των 2000m².

Σε κτίρια αποθήκευσης, ο φωτισμός ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου με τη σήμανση ασφαλείας να επιβάλλεται στα παραπάνω και σε πυροσβεστικό υλικό. Επίσης, επιβάλλεται η ανάρτηση διαγραμμάτων διαφυγής σε βιομηχανίες με τρεις ή περισσότερους ορόφους, καθώς και στις αποθήκες με συνολικό θεωρητικό πληθυσμό πάνω από 50 άτομα. Το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού επιβάλλεται σε αποθήκες με συνολική στεγασμένη επιφάνεια άνω των 1000m², κατηγορίας Ζ3 και που περιλαμβάνουν 3 ή περισσότερους ορόφους.

Σε κτίρια στάθμευσης αυτοκινήτων ή πρατήρια υγρών καυσίμων, ο φωτισμός ασφαλείας επιβάλλεται σε οδεύσεις διαφυγής και εξόδους κινδύνου, ενώ παράλληλα η σήμανση ασφαλείας επιβάλλεται στα παραπάνω, αλλά και σε πυροσβεστικό υλικό. Επίσης, επιβάλλεται η ανάρτηση διαγραμμάτων διαφυγής στους χώρους στάθμευσης τριών ή περισσότερων ορόφων, καθώς και σε χώρους στάθμευσης συνολικού εμβαδού άνω των 1000m². Το χειροκίνητο σύστημα συναγερμού επιβάλλεται σε όλους τους σταθμούς αυτοκινήτων επιφάνειας άνω των 250m², σε κτίρια της κατηγορίας Λ4 που βρίσκονται εντός χώρων πρατηρίων υγρών καυσίμων, εξαιρουμένων των τμημάτων που στεγάζουν πλυντήρια οχημάτων. Ακόμα, επιβάλλεται στους σταθμούς οχημάτων άνω των 100 θέσεων σύστημα ανίχνευσης εύφλεκτων αερίων, που καλύπτει κάθε οριοθετημένο τμήμα στάθμευσης οχημάτων που χρησιμοποιούν αέριο καύσιμο. Στα κτίρια της κατηγορίας Λ4 που βρίσκονται εντός χώρων πρατηρίων υγρών καυσίμων, εξαιρουμένων των τμημάτων που στεγάζουν πλυντήρια οχημάτων, επιβάλλεται αυτόματο σύστημα πυρανίχνευσης και χειροκίνητο σύστημα αναγγελίας πυρκαγιάς.