Εθνική Ασφάλεια και νέες προκλήσεις στο Φόρουμ των Δελφών

Ο ρόλος των κυρίαρχων κρατών και κυβερνήσεων σε μία εποχή όπου αμφισβητείται η δυνατότητα του κράτους να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της εθνικής ασφάλειας, ήταν το κεντρικό θέμα του πάνελ National Security Strategies.

Ο ρόλος των κυρίαρχων κρατών και κυβερνήσεων σε μία εποχή όπου αμφισβητείται η δυνατότητα του κράτους να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της εθνικής ασφάλειας, ήταν το κεντρικό θέμα του πάνελ National Security Strategies. 

Τη συζήτηση συντόνισε ο Κωνσταντίνος Λαμπρόπουλος του Geneva Center for Security Policy Greece, ο οποίος επισήμανε ότι οι ασύμμετρες και διεθνικές απειλές θολώνουν τη διάκριση μεταξύ εσωτερικής και διεθνούς ασφάλειας και πως το πεδίο ελέγχου του κράτους δεν ταυτίζεται πάντα με τις υπερεθνικές απειλές. 

Ο καθηγητής Uzi Arad, The Institute for National Security Studies, Israel, τόνισε ότι κάθε κράτος έχει τη δική του στρατηγική ασφάλειας που διαμορφώνεται από το ιστορικό παρελθόν του, όμως σήμερα πλέον όλα είναι αλληλένδετα. Δήλωσε ότι το Ισραήλ είναι θύμα της ευρύτερης γειτονιάς του, που όπως είπε «είναι η χειρότερη γειτονιά του πλανήτη», προσθέτοντας ότι η στρατηγική της χώρας του αλλάζει, καθώς αντί για μονοσήμαντη στρατηγική προς τη Δύση, τώρα το Ισραήλ προσπαθεί να λαμβάνει υπόψη τι συμβαίνει και στη Δύση και στην Ανατολή. 

Ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Κέντρου Μελετών Ασφαλείας, Παναγιώτης Τσάκωνας αναφέρθηκε στις ελλείψεις του ΚΥΣΕΑ και πρότεινε να δημιουργηθεί ένα συνεκτικό πλαίσιο, που θα μπορούσε να ονομαστεί Εθνικό Συμβούλιο Ασφάλειας και το οποίο θα μπορούσε να εντοπίσει τις απειλές για την Ελλάδα και να τις ταξινομήσει ανάλογα με σοβαρότητα. Τόνισε ότι χρειαζόμαστε ένα μηχανισμό επίλυσης κρίσεων καθώς και να εξεταστεί η ρευστότητα των απειλών. Σημείωσε, τέλος, ότι η ταξινόμηση των απειλών δεν πρέπει να αντιμετωπιστεί με κομματικά κριτήρια, αλλά να αποτελέσει αντικείμενο συναίνεσης ανάμεσα στα κόμματα. 

Ο γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ Θάνος Ντόκος απαρίθμησε τα τέσσερα κρίσιμα συστατικά μίας πολιτικής εθνικής ασφάλειας: «Πρώτον να έχουμε μία συγκεκριμένη στρατηγική. Δεύτερον, νέες δομές, νέους θεσμούς. Τρίτον κατάρτιση προσωπικού. Τέταρτον, χρήση της νέας τεχνολογίας» και ξεκαθάρισε ότι οπωσδήποτε: «Κάποιος θα πρέπει να φυλάει τους φύλακες». Επισήμανε ότι το γενικό πρόβλημα όταν μιλάμε για παγκοσμιοποίηση, είναι ότι «μπορεί οι κακοί να μην δρουν σε κάποιο συγκεκριμένο κράτος ή να προέρχονται από διαφορετικά κράτη και ότι οι καλοί πρέπει να δράσουν σε ένα πλαίσιο περιορισμών». 

Ο τέως Πρέσβης της Ελλάδας στις ΗΠΑ (2005- 2009) Αλέξανδρος ΠΜαλλιάς έθεσε το ερώτημα πως μπορούμε να καλύψουμε τις βασικές ανάγκες ασφάλειας των πολιτών ώστε να διαχειριστούμε τις εξωτερικές και εσωτερικές απειλές σε αυτή τη χώρα. Επισήμανε ότι η απάντηση σε αυτό το ερώτημα σε μεγάλο βαθμό επηρεάζεται από την υποκειμενικότητα. Αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην εθνική συνοχή και διάβασε κείμενο στα αρχαία, θέλοντας να καταδείξει τις φιλοσοφικές αρχές του ζητήματος. Επισήμανε δε, κλείνοντας, ότι τον θλίβει πως η κοινή λογική είναι το στοιχείο που απουσιάζει σήμερα. 

Ο Δρ Λινγκ Σενγκ, βοηθός καθηγητής του Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων, του Πανεπιστημίου Διεθνών Σχέσεων της Κίνας, ανέφερε ότι ο Κινέζος πρόεδρος μίλησε για μία νέα αντιμετώπιση της ασφάλειας στο μέλλον, ώστε να λαμβάνει υπόψη και τις αναδυόμενες περιφερειακές χώρες. «ΗΠΑ, Ρωσία, Ινδία θεωρούν ότι πρέπει να υπάρχει ανταγωνισμός στα θέματα ασφάλειας. Εμείς πιστεύουμε ότι η Ασία θα παίξει όλο και μεγαλύτερο ρόλο στην παγκόσμια ασφάλεια, επομένως θα πρέπει να συνεργαστούμε με τις χώρες στην περιφέρεια της Κίνας», ανέφερε. 

Ο γενικός διευθυντής της Europol, Rob Wainwright, έχοντας περάσει μεγάλο μέρος της καριέρας του στην εθνική ασφάλεια, επισήμανε μεταξύ άλλων ότι το θέμα της ασφάλειας βρίσκεται στην αποκλειστική αρμοδιότητα των κρατών στην ΕΕ και επομένως υπάρχουν εθνικοί περιορισμοί, ό,τι και να λέει η Κοινότητα για συνεργασία σε θέματα ασφάλειας. Εξήγησε ειδικότερα ότι δεν μπορούν να αξιοποιηθούν όλες οι δυνατότητες της ΕΕ διότι για παράδειγμα υπάρχει περιορισμός στα δεδομένα, που μπορούν να ανταλλάξουν τα κράτη- μέλη της ΕΕ μεταξύ τους. Τόνισε τέλος ότι πρέπει να εξετασθούν τα σημερινά δεδομένα, διότι για παράδειγμα ο ISIS χρησιμοποιεί το διαδίκτυο. 

Παρέμβαση στη συζήτηση έκανε ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρηματιών Κρίστιαν Χατζημηνάς, μιλώντας από πλευράς διαστημικής και αεροναυπηγικής. Επισήμανε ειδικότερα το συνεκτικό ρόλο της βιομηχανίας στη διεθνή συνεργασία. Αναφέρθηκε δε σε συγκεκριμένα παραδείγματα και ειδικότερα στη συνεργασία τα τελευταία τρία χρόνια ανάμεσα στην Ελλάδα και το Ισραήλ και ταυτόχρονα τη στενή συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα, την Αίγυπτο και μετριοπαθή αραβικά κράτη όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, συνεργασία που επιταχύνθηκε και λόγω της  βιομηχανικής συνεργασίας.