Για τους γονείς, η προστασία των παιδιών είναι ένας ατέρμονας αγώνας. Με τα παιδιά να περνάνε πλέον τόσο μεγάλο μέρος του χρόνου τους στο Internet, οι προτροπές του τύπου «κοιτάμε καλά πριν διασχίσουμε το δρόμο» και «δε μιλάμε σε αγνώστους» αποκτούν πλέον μια εντελώς καινούργια διάσταση.

Για τους γονείς, η προστασία των παιδιών είναι ένας ατέρμονας αγώνας. Με τα παιδιά να περνάνε πλέον τόσο μεγάλο μέρος του χρόνου τους στο Internet, οι προτροπές του τύπου «κοιτάμε καλά πριν διασχίσουμε το δρόμο» και «δε μιλάμε σε αγνώστους» αποκτούν πλέον μια εντελώς καινούργια διάσταση.

Λοιπόν, πώς γνωρίζετε πραγματικά τι κάνουν τα παιδιά σας στο διαδίκτυο; Και πώς μπορείτε να βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας κρατιούνται μακριά από μπελάδες;

Οι ειδικοί της παγκόσμιας εταιρίας κυβερνοασφάλειας ESET δίνουν κάποιες βασικές κατευθύνσεις για το τι μπορείτε να κάνετε για να ενισχύσετε την ασφάλεια των παιδιών σας όταν αυτά βρίσκονται online. Για όσους από εσάς θέλετε να μάθετε περισσότερα για το θέμα «παιδί και ασφάλεια στο Internet» μπορείτε να επισκεφτείτε το site saferkidsonline της ESET.

Δώστε προσοχή στις ενδείξεις

Ως γονιός, γνωρίζετε τα παιδιά σας καλύτερα από οποιονδήποτε. Το αντιλαμβάνεστε όταν κάτι δεν πάει καλά. Ευτυχώς, ορισμένες αλλαγές στη συμπεριφορά τους είναι εμφανείς και αυτές οι αλλαγές είναι που θα σας οδηγήσουν στο να καταλάβετε τη σχέση του παιδιού σας με το διαδίκτυο, τα κοινωνικά μέσα και τις συνδεδεμένες συσκευές τους.

Σύνδεση στο Internet αργά τη νύχτα; 

Ένα παράδειγμα είναι η συχνή περιήγηση στο Internet αργά τη νύχτα. “ Της νύχτας τα καμώματα τα βλέπει η μέρα και γελά” λέει η παροιμία. Ένα μεγάλο μέρος της επικίνδυνης  ή ακατάλληλης χρήσης του διαδικτύου συμβαίνει αργά τη νύχτα όταν τα παιδιά είναι μόνα με τις συσκευές τους. Ευτυχώς, υπάρχουν μερικές πρακτικές που μπορείτε να ακολουθήσετε για να παρακολουθήσετε ή ακόμα και να περιορίσετε αυτή τη συμπεριφορά:

• Καταγράψτε το χρόνο που περνάνε μπροστά στην οθόνη, τη χρήση και το ιστορικό δραστηριότητας στο Internet. Με αυτόν τον τρόπο μπορείτε να μάθετε πολλά για το τι κάνουν τα παιδιά σας στο διαδίκτυο. Τα περισσότερα «έξυπνα» τηλέφωνα περιλαμβάνουν πλέον εφαρμογές που παρακολουθούν την ώρα χρήσης της συσκευής, κατανέμοντάς την ανά εφαρμογή, ώρα της ημέρας και ούτω καθεξής. Αυτές οι αναφορές χρήσης είναι ένα εξαιρετικό σημείο εκκίνησης για τους γονείς.
• Κρατήστε τις συσκευές έξω από το υπνοδωμάτιό τους. Εάν τα παιδιά πρόκειται να χρησιμοποιήσουν έξυπνα τηλέφωνα, tablet ή υπολογιστή μετά το σχολείο, βεβαιωθείτε ότι το κάνουν σε έναν κοινό χώρο όπου υπάρχουν γονείς, αδέλφια ή φροντιστές. Με απλά λόγια: το τηλέφωνο, το tablet ή ο φορητός υπολογιστής μένουν έξω από το δωμάτιό τους μετά από μια συγκεκριμένη ώρα τη νύχτα.
• Βάλτε χρονικά όρια και καθορίστε τις ώρες χρήσης. Μια απλή αλλά αποτελεσματική τακτική. Καθιερώστε ένα συγκεκριμένο όριο, μετά το οποίο δεν επιτρέπεται στα παιδιά να χρησιμοποιούν πλέον τις συσκευές τους. Εναλλακτικά, μπορείτε να επιβάλλετε όρια χρήσης και περιορισμούς σε κάθε συσκευή χρησιμοποιώντας λογισμικό Parental Control.

Προσοχή στις… τραπεζικές σας συναλλαγές

Συχνά συναντάμε γονείς που δεν γνώριζαν ότι τα παιδιά τους ξόδευαν χρήματα σε μικρο-συναλλαγές στο πλαίσιο χρήσης κάποιας εφαρμογής. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν, για παράδειγμα, οι συσκευές είναι συνδεδεμένες με τον τραπεζικό λογαριασμό των γονιών ή όταν δεν έχει ρυθμιστεί o έλεγχος ταυτότητας δύο παραγόντων για αγορές (ή η δυνατότητα είναι σκόπιμα απενεργοποιημένη).

Έρευνα του 2020 αποκάλυψε ότι το 31% των γονιών είπαν ότι τα παιδιά τους ξοδεύουν χρήματα στο διαδικτυακό βιντεοπαιχνίδι Fortnite. Υπάρχουν ανησυχητικές περιπτώσεις όπου τα παιδιά άθελα τους άδειασαν τους τραπεζικούς λογαριασμούς των γονιών τους σε αγορές εντός της εφαρμογής. Σας συνιστούμε να ελέγχετε περιοδικά τις αποδείξεις των τραπεζικών συναλλαγών για να βεβαιωθείτε ότι δε θα προκύψουν τέτοιες εκπλήξεις.

Κάντε στον εαυτό σας μερικές ερωτήσεις:

• Γνωρίζετε σε ποιους τραπεζικούς λογαριασμούς έχουν πρόσβαση τα παιδιά σας;
• Έχει το παιδί σας τη δυνατότητα λήψης και εγκατάστασης δωρεάν ή επί πληρωμή εφαρμογών στις συσκευές του;
• Είναι εξουσιοδοτημένα τα παιδιά σας να πραγματοποιούν αγορές εντός εφαρμογής ή να παραγγέλνουν προϊόντα από το λογαριασμό σας στο Amazon;

Απόμακρη, μυστικοπαθής, ή νέα και ανεξήγητη συμπεριφορά

Γνωρίζετε καλύτερα τα παιδιά σας και υπάρχουν μερικές ενδείξεις που μπορεί να σας βοηθήσουν να προλάβετε σοβαρές καταστάσεις όπως ο εκφοβισμός στον κυβερνοχώρο, η χειραγώγηση και αποπλάνηση (online grooming) ή ο ψηφιακός εθισμός. Δώστε προσοχή στα σημάδια:

• Η απόκρυψη λογαριασμών, μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και άλλης διαδικτυακής συμπεριφοράς είναι ένα συνηθισμένο σημάδι ένδειξης ότι τα παιδιά μπορεί να κάνουν κάτι δυσάρεστο στο διαδίκτυο.
• Απομάκρυνση από την οικογενειακή ζωή. Οι παιδόφιλοι εργάζονται πολύ σκληρά για να μπουν σαν σφήνα ανάμεσα στο παιδί και την οικογένειά του και θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν τις σχέσεις αυτές για να αποκτήσουν περισσότερη επιρροή.
• Οι σωματικές αλλαγές, η απώλεια όρεξης, οι αλλαγές στη διάθεση και η αποφυγή του σχολείου θα μπορούσαν να είναι δείκτες διαδικτυακού εκφοβισμού. Μάθετε περισσότερα για το πώς να εντοπίσετε εάν το παιδί σας έχει πέσει θύμα εκφοβισμού στον κυβερνοχώρο.

Τι να κάνετε αν παρατηρήσετε κάποια από τις συμπεριφορές

Συζητήστε με το παιδί σας για τους πιθανούς κινδύνους που κρύβονται στον κυβερνοχώρο. Μιλήστε τους ανοιχτά και με ειλικρίνεια αν έχετε υποψίες. Εκπαιδεύστε τα παιδιά σας στο ποιοι είναι οι τύποι των κακόβουλων ατόμων που μπορεί να συναντήσουν online, έτσι ώστε να ξέρουν  πώς να προστατευτούν. Συχνά, αυτή η διαδικασία είναι αφορμή για εκπαίδευση τόσο των παιδιών όσο και εσάς των γονιών.

Μπορείτε επίσης να περάσετε λίγο χρόνο με τα παιδιά στο διαδίκτυο και να τους αφήσετε να σας δείξουν τις αγαπημένες τους ιστοσελίδες, πλατφόρμες κοινωνικών μέσων και εφαρμογές. Ζητήστε τους να σας δείξουν τι τους αρέσει περισσότερο σε αυτά τα μέσα, τον τρόπο με τον οποίο τα χρησιμοποιούν συνήθως.

Εάν επιλέξετε να παρακολουθείτε τη χρήση συσκευών και εφαρμογών χρησιμοποιώντας λογισμικό γονικού ελέγχου (Parental Control) ενημερώστε τα παιδιά σας πώς και γιατί το κάνετε. Αυτό μπορεί να βοηθήσει στην ενίσχυση των διαδικασιών για ασφαλή περιήγηση.

Χρησιμοποιήστε ένα εργαλείο online ασφάλειας για να έχετε περισσότερο έλεγχο σε ό, τι κάνει το παιδί σας στο διαδίκτυο. Η ιδανική λύση ασφαλείας θα πρέπει να περιλαμβάνει ισχυρούς γονικούς ελέγχους για όλες τις συσκευές σας. Με μια τέτοια λύση θα μπορείτε να περιορίσετε το χρόνο που περνάει το παιδί σας παίζοντας παιχνίδια ή καθώς περιηγείται στο Internet, να παρακολουθείτε και να περιορίζετε το χρόνο που περνά μπροστά στην οθόνη και να φιλτράρετε συγκεκριμένες κατηγορίες περιεχομένου.

Ωστόσο, αυτή η λύση έχει να κάνει με κάτι περισσότερο από τον έλεγχο αυτό καθαυτό. Έχει να κάνει με την εκπαίδευση των παιδιών γύρω από την ασφάλειά τους στο διαδίκτυο και το άνοιγμα ενός διαλόγου γύρω από το περιεχόμενο που είναι κατάλληλο για αυτά. Μέσω τέτοιων λύσεων, τα παιδιά σας θα μπορούν να κατανοήσουν το τι είναι εντάξει, αφού θα σας ζητούν την άδεια για να αποκτήσουν πρόσβαση σε ιστοσελίδες που έχετε προηγουμένως αποκλείσει ή να σας ζητήσουν επιπλέον χρόνο για να παίξουν παιχνίδια ή να περιηγηθούν στον Internet.

Συνήθως, η συνεργασία με τα παιδιά, με ανοιχτές και διαφανείς συνομιλίες, είναι ο καλύτερος τρόπος για να ξέρετε τι κάνουν στο διαδίκτυο.