Τρομοκρατικό χτύπημα στις Βρυξέλλες

Σύμφωνα με τις επίσημες, έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, ανακοινώσεις της βελγικής αστυνομίας, οι νεκροί των βομβιστικών επιθέσεων σε αεροδρόμιο και μετρό των Βρυξελλών ανέρχονται σε 35, ενώ οι τραυματίες ανέρχονταν σε 260, εκ των οποίων αρκετοί πολύ σοβαρά. Κάποιοι παραμένουν αγνοούμενοι, καθώς μετά την εκδήλωση…

Σύμφωνα με τις επίσημες, έως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, ανακοινώσεις της βελγικής αστυνομίας, οι νεκροί των βομβιστικών επιθέσεων σε αεροδρόμιο και μετρό των Βρυξελλών ανέρχονται σε 35, ενώ οι τραυματίες ανέρχονταν σε 260, εκ των οποίων αρκετοί πολύ σοβαρά. Κάποιοι παραμένουν αγνοούμενοι, καθώς μετά την εκδήλωση των επιθέσεων έχουν χαθεί τα ίχνη τους.

Οι στόχοι ήταν και στις δύο περιπτώσεις «εύκολοι». Η αίθουσα αναχωρήσεων επιβατών στο αεροδρόμιο του Zaventem, όπου τρεις βαλίτσες με εκρηκτικούς μηχανισμούς εξερράγησαν και το μετρό στο κέντρο της πόλης, κοντά στο σταθμό Maelbeek. Όλα είχαν προγραμματιστεί για να προκαλέσουν τη μέγιστη δυνατή απώλεια ανθρώπινων ζωών και χάος σε ώρα αιχμής για μετακινούμενους και ταξιδιώτες.

Τέτοιες «εύκολες» επιθέσεις σε κόμβους μεταφορών φαίνεται πως πλέον αποτελούν το νέο χαρακτηριστικό των διαφόρων τρομοκρατικών ακραίων ισλαμιστικών οργανώσεων που δρουν στον αστικό ιστό των δυτικών πόλεων. Να σημειωθεί επίσης ότι καρφιά είχαν προστεθεί στο σχεδιασμό των εκρηκτικών μηχανισμών, ώστε να προκαλέσουν την μέγιστη δυνατή καταστροφή και απώλεια ανθρώπων αλλά και τον βαρύ τραυματισμό όσων θυμάτων θα επιζούσαν μετά την έκρηξη.

Με την ίδια ευκολία, οι σκληροπυρηνικοί τζιχαντιστές μπορούν να στοχεύσουν μεγάλα εμπορικά κέντρα σε περιόδους αιχμής, αθλητικά στάδια και τουριστικά αξιοθέατα σε μεγάλες πόλεις. Το προσωπικό ασφάλειας πλέον θα πρέπει να είναι σε διαρκή επιφυλακή για την πιθανότητα εκδήλωσης τέτοιων ενεργειών και να προετοιμάζεται να αντιδράσουν κατάλληλα και αποτελεσματικά.

Η ανάγκη της ανταλλαγής εμπειρίας και πληροφοριών καθίσταται πλέον ακόμα πιο επιτακτική από κάθε άλλη φορά. Τέτοιες επιθέσεις σε υποδομές μεταφορών και συγκοινωνιών είναι σχεδόν αδύνατο να αποτραπούν χωρίς να δημιουργούνται καθυστερήσεις και απογοήτευση για το επιβατικό κοινό.

Οι ομάδες των τρομοκρατικών πυρήνων προσπαθούν να ενσταλάξουν το φόβο και την αίσθηση ότι ο έλεγχος των κρατικών αρχών έχει εξασθενήσει ή ακόμα και χαθεί. Το πραγματικό αποτέλεσμα είναι πραγματικά το αντίθετο – οι πληθυσμοί μπορεί να φοβούνται από τέτοια περιστατικά, αλλά αναπόφευκτα ενισχύεται η αντίθεσή τους στις ενέργειες των εγκληματιών, αλλά και η στήριξή τους στις Αρχές, ενώ επιδεικνύουν παράλληλα μεγάλη περιφρόνηση κατά των δραστών.

Πρόβα διαχείρισης κρίσεων

Η βελγική πρωτεύουσα θεωρούταν ως ασφαλής «παράδεισος» για ριζοσπαστικές ομάδες επί σειρά ετών. Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι οι δράστες των επιθέσεων των Βρυξελλών σχεδίασαν και εκτέλεσαν και τις ένοπλες επιθέσεις στο Παρίσι τον περασμένο Νοέμβριο.

Είναι πλέον καιρός για όλες τις εντεταλμένες αρχές, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στο δημόσιο τομέα, να επανεξετάσουν τα σχέδια διαχείρισης κρίσεων που έχουν εκπονήσει, και να μελετήσουν πώς θα αντιμετωπίσουν το «αδιανόητο». Δυνατά και αδύνατα σημεία δεν θα αναγνωρίζονται, εκτός αν τα σχέδια αυτά εφαρμόζονται στην πράξη και οι αντιδράσεις προβάρονται στην πράξη.

Οι υπεύθυνοι διαχείρισης κρίσεων οφείλουν να αναλάβουν πρωτοβουλίες συντονίζοντας τέτοιου είδους ασκήσεις και σχέδια έκτακτης ανάγκης στον τομέα ευθύνης τους και προβάλλοντας ρεαλιστικά σενάρια. Και μάλιστα σενάρια όχι μόνο σχετιζόμενα με τρομοκρατικές ενέργειες, αλλά και άλλες έκτακτες καταστάσεις όπως φυσικές καταστροφές, σεισμοί ή πλημμύρες, μεγάλες πυρκαγιές στον αστικό ιστό ή βλάβες σε κρίσιμες υποδομές κοινής ωφέλειας.

Στην περίπτωση των Βρυξελλών, η ασύμμετρη απειλή εκδηλώθηκε με επιθέσεις αυτοκτονίας. Στο Παρίσι ωστόσο χρησιμοποιήθηκε και μια άλλη τακτική από τους ένοπλους, η πολλαπλή τρομοκρατική ένοπλη επίθεση (multiple terrorist armed attack ή MTAA), καθώς μια ομάδα ενόπλων επιτιθέμενων περιφερόταν ελεύθερα μέσα σε εμπορικό κέντρο ή σε θέρετρο διακοπών, πυροβολώντας τυχαία μέσα στο πλήθος και συχνά χρησιμοποιώντας χειροβομβίδες για την πρόκληση μαζικών απωλειών ανθρώπινων ζωών.

Τέτοιες τακτικές για πρώτη φορά εφαρμόστηκαν στη Βομβάη της Ινδίας και αργότερα χρησιμοποιήθηκαν στο Ναϊρόμπι της Κένυας, στην Πεσαβάρ του Πακιστάν, στο Παρίσι και στην Τύνιδα της Τυνησίας. Αυτές οι τακτικές παρουσιάζουν έναν σαφή και υπαρκτό κίνδυνο και γι’ αυτό απαιτείται η αντιπαραβολή μιας επαρκούς δύναμης πυρός με χαρακτηριστικό τη μεγάλη ταχύτητα αντίδρασης, ώστε να νικηθούν τέτοιοι πυρήνες ένοπλης βίας, οι οποίοι μπορούν κάλλιστα να προβούν και σε αρπαγή ομήρων, όταν συμπλέκονται με τις δυνάμεις ασφαλείας.

Τεχνολογία ασφάλειας

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση τέτοιων και άλλων μεθόδων μπορεί να επιτευχθεί μόνο με καλή πληροφόρηση. Αρκετοί από τους συμμετέχοντες σε ακραίες ένοπλες ισλαμιστικές ομάδες έχουν μια προϊστορία με τους εκπροσώπους του νόμου, κυρίως λόγω της συμμετοχής τους σε ενέργειες χαμηλότερου επιπέδου εγκληματικότητας και για αυτό το λόγο είναι γνωστοί στις δικαστικές και αστυνομικές αρχές. Μόνο χρησιμοποιώντας σύγχρονη τεχνολογία και έξυπνα λογισμικά για να παρακολουθούνται οι κινήσεις τέτοιων ατόμων αποφασισμένων.

Η ίδια η κλίμακα της παρακολούθησης όλων εκείνων που μπορεί να είναι ύποπτοι, άτομα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον ή που έχουν επιστρέψει πρόσφατα από την εύφλεκτη ζώνη των συγκρούσεων της Μεσοποταμίας, είναι απλά τεράστια. Οι υπηρεσίες ασφαλείας δεν θα έχουν ποτέ επαρκείς πηγές πληροφόρησης αλλά και οικονομικούς πόρους για την παρακολούθηση όλων αυτών των υπόπτων, κάθε μέρα και κάθε νύχτα.

Εάν η πρόσφατη επίθεση στις Βρυξέλλες, στις 22 Μαρτίου, θα γίνει αποδεκτή ως μια νέα «κανονικότητα», τότε απαιτείται μια τεράστια συνεργασία και συντονισμός σε προληπτικό επίπεδο ανάμεσα στις Αρχές και τη βιομηχανία ασφάλειας. Αυτή η σύγκρουση που ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη, θα είναι μια μακρά εκστρατεία. Και για αυτό απαιτείται μια εκστρατεία με ένα σχέδιο συντονισμένο που θα συγκεντρώσει τη δύναμη του κράτους, την προηγμένη τεχνολογία ασφάλειας και τα μάτια και τα αυτιά της βιομηχανίας και των ειδικών στη «διαχείριση εγκαταστάσεων».

Εάν αυτή η συνεργασία δεν μπορέσει να σφυρηλατηθεί και να επιτευχθεί, τότε θα υπάρξουν πολλές περισσότερες ημέρες εθνικού πένθους σε ολόκληρη την Γηραιά Ήπειρο. Και θα είναι πολύ αργά για έρευνες και κατηγορίες για το ποιος ή τι έφταιξε, σε αυτό το στάδιο. Για αυτό λοιπόν απαιτείται επείγουσα δράση τώρα.

Το κείμενο βασίζεται σε άρθρο του βρετανού ταξίαρχου ε.α. Jeff Little OBE, ο οποίος θα παρουσιάσει το θέμα «Ασφάλεια, ανθεκτικότητα και ανάκτηση σε έναν όλο και πιο αβέβαιο κόσμο», στο πλαίσιο του Facilities Show 2016, το οποίο διοργανώνεται παράλληλα με τη διεθνή έκθεση ασφάλειας IFSEC International, στις 22 Ιουνίου στο εκθεσιακό κέντρο ExCel του Λονδίνου.

{gallery}2831{/gallery}