Quishing: Μια νέα μορφή ηλεκτρονικού ψαρέματος

Οι απάτες ηλεκτρονικού ψαρέματος (“phishing”) είναι γνωστές στους περισσότερους διαδικτυακούς χρήστες, οι οποίοι με τη σειρά τους υιοθετούν ασφαλείς διαδικτυακές συμπεριφορές, αποφεύγοντας τις αρνητικές τους συνέπειες. Δεδομένης της μεγαλύτερης επαγρύπνησης των χρηστών, οι κυβερνοεγκληματίες ανακαλύπτουν όλο και πιο ευφάνταστες μορφές εξαπάτησης των πρώτων. Την εμφάνιση της, λοιπόν, έκανε μια νέα απάτη γνωστή με τον όρο “quishing” (QR phishing) , η οποία και θα αναλυθεί στο παρόν άρθρο.

Τι είναι το phishing;

Το phishing είναι ένα είδος κοινωνικής μηχανικής που χρησιμοποιούν οι κυβερνοεγκληματίες, για να εξαπατήσουν τους χρήστες, ώστε να αποκαλύψουν ευαίσθητες πληροφορίες (όπως κωδικούς πρόσβασης ή τραπεζικά στοιχεία) ή ακόμη και να εγκαταστήσουν κάποιο κακόβουλο λογισμικό στην συσκευή τους.

Τι είναι οι κωδικοί QR;

Οι κωδικοί QR είναι δισδιάστατοι γραμμωτοί κώδικες μήτρας που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση προϊόντων, την αναγνώριση αντικειμένων αλλά και την απλούστευση ενεργειών (π.χ. η σύνδεση σε ασύρματο δίκτυο).  Οι κωδικοί QR βρίσκονται παντού: σε εστιατόρια, μέσα μαζικής μεταφοράς, διαφημίσεις, πινακίδες, ακόμη και οι εταιρείες αποστέλλουν τα προϊόντα τους με κωδικούς QR, ώστε οι καταναλωτές να έχουν πρόσβαση στα εγχειρίδια από τα τηλέφωνά τους.

Οι περισσότερο εξοικειωμένοι χρήστες του διαδικτύου γνωρίζουν πώς μοιάζει ένας κωδικός QR και πως πρέπει να τον σαρώσουν για να φτάσουν σε πληροφορίες που είναι “ενσωματωμένες” σε αυτόν. Δυστυχώς, όμως, δεν γνωρίζουν ότι οι κωδικοί QR δεν είναι εγγενώς ασφαλείς και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κακόβουλους σκοπούς.

Τι είναι το quishing;

Οι κυβερνοεγκληματίες βασίζονται στην ιδέα ότι οι περισσότεροι χρήστες θεωρούν πάντα ότι οι κωδικοί QR είναι ακίνδυνοι. Οι ίδιοι καταλαβαίνουν, επίσης, ότι οι ευκολότεροι στόχοι τους είναι όσοι χρησιμοποιούν κινητά τηλέφωνα. Αυτό συμβαίνει επειδή τα περισσότερα επιτραπέζια λειτουργικά συστήματα περιλαμβάνουν προστασία phishing. Τα τηλέφωνα, από την άλλη πλευρά, είναι πολύ πιο ευάλωτα σε αυτές τις επιθέσεις.

Το quishing συμβαίνει, συνήθως, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Οι χρήστες λαμβάνουν ένα μήνυμα το οποίο περιέχει έναν κωδικό QR που παραπέμπει σε μια ιστοσελίδα απάτη. Σε αυτού του είδους τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ο αποστολέας φαίνεται να είναι μια έγκριτη και αξιόπιστη πηγή, η οποία ζητά από τους χρήστες να σαρώσουν τον κωδικό QR που έχουν λάβει.

Η Microsoft – την ταυτότητα της οποίας τείνουν να χρησιμοποιούν οι κυβερνοεγκαληματίες για τις επιθέσεις τους – αναφέρει ότι πολλοί χρήστες λαμβάνουν ένα μήνυμα το οποίο τους αναφέρει ότι η πληρωμή τους για μια διαδικτυακή αγορά δεν εγκρίθηκε και ότι πρέπει να εισάγουν εκ νέου τα στοιχεία της πιστωτικής τους κάρτας σαρώνοντας τον κωδικό QR. “Τα ανυποψίαστα θύματα θα σαρώσουν τον κωδικό QR, θα εισέλθουν σε έναν ιστότοπο που μοιάζει νόμιμος και θα εισάγουν τις πληροφορίες πληρωμής τους”, εξηγεί η Microsoft.

Ένα άλλο κοινό χαρακτηριστικό αυτών των μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου είναι ότι περιέχουν ελάχιστο έως καθόλου κείμενο στο σώμα του μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Αυτό εμποδίζει την ανάλυση κειμένου και το φιλτράρισμα του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για ύποπτες λέξεις-κλειδιά και γλώσσα που θα μπορούσαν να ταυτοποιήσουν  το μήνυμα ως ύποπτο για phishing.

Τρόποι Προστασίας

Το quishing είναι phishing με μια μικρή παραλλαγή, οπότε οι συνήθεις συμβουλές για την αναγνώριση του phishing εξακολουθούν να ισχύουν. Οι χρήστες χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν αξιολογούν τη νομιμότητα των μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που φέρουν κωδικούς QR. Θα πρέπει να κάνουν προεπισκόπηση της διεύθυνσης URL πίσω από τον κωδικό QR πριν ανοίξουν τον σύνδεσμο και να χρησιμοποιούν σαρωτή κωδικών QR με ενσωματωμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας.

Πηγή: https://www.csii.gr/quishing-mia-nea-morfi-ilektronikou-psarematos/