Φανταστείτε να χάσετε το αρχείο που μόλις ετοιμαζόσασταν να παραδώσετε στον πελάτη ή τον εργοδότη σας, ή το αρχείο με τα έγγραφα που απαιτούνται για να κάνετε αίτηση για επιχορήγηση ή δάνειο, ή ακόμα και την εργασία σας για το πανεπιστήμιο.
Φανταστείτε να χάσετε το αρχείο που μόλις ετοιμαζόσασταν να παραδώσετε στον πελάτη ή τον εργοδότη σας, ή το αρχείο με τα έγγραφα που απαιτούνται για να κάνετε αίτηση για επιχορήγηση ή δάνειο, ή ακόμα και την εργασία σας για το πανεπιστήμιο.
Αν πάλι δεν σας αφορά κάτι τέτοιο, φανταστείτε να χάσετε φωτογραφίες ή βίντεο από την παιδική σας ηλικία, από σημαντικές προσωπικές στιγμές, ή από μέλη της οικογένειας που έχουν ήδη «φύγει». Μπορείτε να δημιουργήσετε ξανά αυτές τις αναμνήσεις;
Σύμφωνα με τον Amer Owaida, μέλος της κοινότητας της διεθνούς εταιρίας κυβερνοασφάλειας ESET, αν γυρνούσε ο χρόνος πίσω, να τι θα μπορούσατε να κάνετε για να μη συμβεί κάτι τέτοιο στο μέλλον.
Καταρχάς, γνωρίζετε πώς μπορούν να χαθούν τα δεδομένα σας;
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους θα μπορούσατε να χάσετε τα πολύτιμα δεδομένα σας. Μερικούς μπορείτε να τους αποφύγετε, ενώ άλλους όχι και τόσο.
Μπορεί, παραδείγματος χάρη, να σας κλέψουν τη συσκευή, ή μπορεί να ρίξετε κατά λάθος εσείς ή κάποιος από το περιβάλλον σας κάποιο υγρό επάνω στη συσκευή όπως νερό ή καφέ, ή ακόμα μπορεί να σας πέσει η συσκευή από μεγάλο ύψος. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να δημιουργήσει μηχανική βλάβη στη συσκευή σας. Και βεβαίως, δεν είναι ασυνήθιστο οι συσκευές να παρουσιάζουν δυσλειτουργίες είτε λόγω ηλικίας είτε λόγω κατασκευαστικού ελαττώματος που επηρεάζει ένα συγκεκριμένο εξάρτημα, όπως η υπερθέρμανση του σκληρού σας δίσκου. Η διακοπή ρεύματος είναι επίσης κάτι που μπορεί να συμβεί, πράγμα που σημαίνει ότι εάν εργάζεστε σε επιτραπέζιο υπολογιστή, θα μπορούσατε εν ριπή οφθαλμού να χάσετε τα δεδομένα στα οποία εργάζεστε. Θα πρέπει επίσης να λάβετε υπόψη το ανθρώπινο σφάλμα, το οποίο θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαγραφή αρχείων ή να προκαλέσει μια αλυσίδα συμβάντων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν ακόμη και στην πλήρη διαγραφή της συσκευής σας.
Σύμφωνα με τον Amer Owaida, Security Writer στην ESET, αυτοί είναι κάποιοι απρόβλεπτοι παράγοντες, όμως υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που μπορούν να προβλεφθούν, όπως παραδείγματος χάρη να μολυνθεί η συσκευή σας με κακόβουλο λογισμικό. Ανάλογα με τον κακόβουλο κώδικα, τα δεδομένα στον υπολογιστή σας θα μπορούσαν είτε να διαγραφούν εντελώς, να καταστραφούν ή – εάν σας τύχει το ransomware – μπορεί να «κλειδωθούν» και να σας ζητηθεί να πληρώσετε «λύτρα» για να τα επανακτήσετε.
Όλα αυτά μπορούν να αποφευχθούν εάν χρησιμοποιείτε μια ολοκληρωμένη λύση ασφαλείας και εφόσον εφαρμόζετε βέλτιστες πρακτικές κυβερνοασφάλειας.
Είχατε κρατήσει αντίγραφα ασφαλείας; Όχι; Να τι μπορείτε να κάνετε για να ανακτήσετε τα δεδομένα σας
Εάν τα δεδομένα σας έχουν διαγραφεί κατά λάθος:
- σταματήστε να χρησιμοποιείτε τη συσκευή αμέσως, αλλά μην την απενεργοποιήσετε.
- εάν εκείνη τη στιγμή τροφοδοτείται με μπαταρία, τοποθετήστε τη συσκευή στο φορτιστή.
- αποσυνδεθείτε από το δίκτυο – εάν η συσκευή διαθέτει “λειτουργία πτήσης” ή παρόμοιο πρόγραμμα ενεργοποιήστε το και, στη συνέχεια, βάλτε τη συσκευή σε “κατάσταση αναστολής λειτουργίας”.
Ωστόσο, εάν έχει χυθεί κάποιο υγρό στη συσκευή:
- απενεργοποιήστε την αμέσως και
- προσπαθήστε να τη στεγνώσετε γρήγορα με ένα μαλακό στεγνό πανί
- εάν υπάρχει συνδεδεμένο κάποιο εξωτερικό μέσο, αποσυνδέστε το και στεγνώστε το και αυτό
- αφήστε τη συσκευή μερικές μέρες να στεγνώσει εντελώς.
- ανάλογα με το μέγεθος της ζημιάς μπορεί να χρειαστεί να συμβουλευτείτε έναν επαγγελματία
Ευτυχώς, ακόμη και αν συμβεί ένα από αυτά τα σενάρια, υπάρχουν τρόποι με τους οποίους μπορείτε να προσπαθήσετε να ανακτήσετε τα δεδομένα σας.
Εάν, πάλι, η συσκευή σας έχει μολυνθεί με ransomware:
- ενδέχεται να μπορείτε να βρείτε δωρεάν εργαλεία decryptors που δημιουργήθηκαν από εταιρείες ασφαλείας για την αντιμετώπιση διαφόρων προγραμμάτων
- μπορείτε, επίσης, να προσπαθήσετε να επαναφέρετε τα δεδομένα σας χρησιμοποιώντας διάφορα εργαλεία αποκατάστασης που αναπτύχθηκαν ειδικά για το σκοπό αυτό
- αυτά τα βοηθητικά προγράμματα μπορούν είτε να προέρχονται από τον κατασκευαστή της συσκευής σας είτε να έχουν αναπτυχθεί από τον κατασκευαστή των εξαρτημάτων ή εναλλακτικά, μπορείτε να βασιστείτε σε λογισμικό τρίτων που μπορεί να αφορά συγκεκριμένα λειτουργικά συστήματα ή συσκευές.
Εάν έχετε εξαντλήσει όλες τις επιλογές ή αισθάνεστε ότι δεν έχετε αρκετές γνώσεις, τότε μπορείτε να καλέσετε «το ιππικό», δηλαδή κάποιον ειδικό ανάκτησης δεδομένων. Ωστόσο, θεωρήστε ότι είναι η τελευταία σας επιλογή και μπορεί να σας κοστίσει εκατοντάδες ή και χιλιάδες ευρώ, για να επαναφέρετε τα δεδομένα σας.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι εάν προσπαθήσετε να κάνετε οποιαδήποτε ανάκτηση μόνοι σας χωρίς επιτυχία, αυτό μπορεί στη συνέχεια να μειώσει τις πιθανότητες ανάκτησης από έναν επαγγελματία.
Ανάλογα με τον τύπο της συσκευής και τον τύπο της βλάβης, τέτοιες υπηρεσίες μπορεί να προσφέρονται μέσω απομακρυσμένης σύνδεσης στη συσκευή σας ή μπορεί να απαιτηθεί από εσάς να μεταφέρεται ή να αποστείλετε τη συσκευή στην υπηρεσία ανάκτησης. Εάν εξετάσετε αυτήν την επιλογή, επικοινωνήστε με την υπηρεσία το συντομότερο δυνατό, καθώς το προσωπικό της θα μπορεί να σας συμβουλέψει σχετικά με το τι είναι καλύτερο να κάνετε με τη συσκευή σας μετά το συμβάν απώλειας δεδομένων.
Εν κατακλείδι
Ένα πράγμα είναι σίγουρο: «η πρόληψη είναι καλύτερη από τη θεραπεία». Σε αυτό το πλαίσιο, η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας των ευαίσθητων και σημαντικών δεδομένων σας σε τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να έχετε πάντα τη δυνατότητα επαναφοράς, είναι προτιμότερη από την ανάκτηση χαμένων δεδομένων, συμβουλεύει ο Security Writer της ESET και προσθέτει:
«Το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε είναι να χρησιμοποιήσετε πολλές μορφές αποθήκευσης, όπως μια αξιόπιστη λύση cloud, ώστε να έχετε τα δεδομένα όποτε τα χρειάζεστε και συσκευές φυσικής αποθήκευσης εκτός δικτύου, όπως εξωτερικές μονάδες δίσκου. Θα ήταν καλό να κρυπτογραφείτε όλα τα δεδομένα σας πριν τα αποθηκεύσετε οπουδήποτε, έτσι ώστε ακόμη και αν κάποιος κλέψει τα αντίγραφα ασφαλείας στο cloud ή τις εξωτερικές σας μονάδες, τα δεδομένα σας να παραμείνουν προστατευμένα».
