Διάσκεψη Ρ5 για τα πυρηνικά όπλα

Την έκτη συνάντηση των πέντε αναγνωρισμένων κρατών που διαθέτουν πυρηνικά όπλα (NWS), φιλοξένησε το Λονδίνο στις 4 και 5 Φεβρουαρίου στην λεγόμενη «διαδικασία Ρ5», σε μια τελευταία ευκαιρία να αναπτερωθούν οι ελπίδες για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Στη συνάντηση συμμετείχαν αντιπρόσωποι των ΗΠΑ, της Ρωσίας…

Την έκτη συνάντηση των πέντε αναγνωρισμένων κρατών που διαθέτουν πυρηνικά όπλα (NWS), φιλοξένησε το Λονδίνο στις 4 και 5 Φεβρουαρίου στην λεγόμενη «διαδικασία Ρ5», σε μια τελευταία ευκαιρία να αναπτερωθούν οι ελπίδες για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων. Στη συνάντηση συμμετείχαν αντιπρόσωποι των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Μεγάλης Βρετανίας, της Κίνας και της Γαλλίας.

Οι πέντε χώρες που διαθέτουν αναγνωρισμένα πυρηνικά όπλα συναντήθηκαν προκειμένου να συζητήσουν θέματα σχετικά με τον πυρηνικό αφοπλισμό, τη διαφάνεια και τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, σε ένα πλαίσιο μεταξύ τους σχέσεων αρκετά δύσκολο. Κι αυτό διότι οι αμοιβαίες σχέσεις τους είναι «φτωχές», και η συλλογική σχέση τους με τα μη πυρηνικά κράτη-μέλη της Συνθήκης μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων (NPT) είναι υπό σκληρή δοκιμασία, και μάλλον αυτό ισχύει στις μέρες μας περισσότερο από ποτέ.

Η συνάντηση αυτή από πολλούς θεωρείτο ίσως η τελευταία ευκαιρία οι χώρες που διαθέτουν πυρηνικά όπλα να ξεπεράσουν τις διαφορές και να συμφωνήσουν σε ορισμένες συγκεκριμένες δράσεις απαντώντας θετικά σε αυτή την πρόκληση.

Ας δούμε όμως τα βασικά σημεία του κοινού ανακοινωθέντος, το οποίο εκδόθηκε μετά τη λήξη της Διάσκεψης. Τα κράτη μέλη του P5 συναντήθηκαν στο Λονδίνο, για την έκτη διάσκεψη P5 προκειμένου να εξετάσουν την πρόοδο όσον αφορά την εκπλήρωση των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν στο συνέδριο αναθεώρησης της ΝΡΤ το 2010 και να συζητήσουν τα επόμενα βήματα για τη διαδικασία P5. Ειδικότερα, οι Ρ5 εξέτασαν την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης του 2010 που εγκρίθηκε με συναίνεση ως οδικός χάρτης για τη μακροπρόθεσμη δράση. Οι Ρ5 συζήτησαν επίσης ένα ευρύ φάσμα θεμάτων που σχετίζονται με τα βήματα προς την επίτευξη προόδου και στους τρεις πυλώνες της NPT: τον αφοπλισμό, τη μη διάδοση και τις ειρηνικές χρήσεις της πυρηνικής ενέργειας. Επιπλέον, οι Ρ5 είχαν εποικοδομητικές και παραγωγικές συζητήσεις με έναν αριθμό κρατών που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα και τους εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών.

Αμοιβαία εμπιστοσύνη

Επιβεβαιώνοντας τη δέσμευσή τους για την επίτευξη ενός κόσμου χωρίς πυρηνικά όπλα, σύμφωνα με τους στόχους της NPT, τα κράτη του P5 εκτίμησαν ότι έχουν γίνει τα αναγκαία βήματα για την ανάπτυξη της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της διαφάνειας μεταξύ των Ρ5 που είναι απαραίτητη για την επίτευξη προόδου προς τον πολυμερή πυρηνικό αφοπλισμό. Κατά την έναρξη του δεύτερου κύκλου της διαδικασίας, όλα τα κράτη του Ρ5 σημείωσαν την αξία που έχει ένας καθιερωμένος διάλογος, με κάθε κράτος P5 να έχει μέχρι τώρα φιλοξενήσει ένα συνέδριο, τουλάχιστον μία φορά. Εκτίμησαν πως κάθε συνέδριο έχει συμβάλλει στην ανάπτυξη θεμάτων όπως η Συνθήκη των Πυρηνικών Δοκιμών για την Πλήρη Απαγόρευση, η επίτευξη συναίνεσης του Ρ5 σχετικά με ένα κοινό πλαίσιο αναφοράς και το Γλωσσάρι των Βασικών Πυρηνική Όρων. Όλα τα παραπάνω έχουν συμβάλει προς την κατεύθυνση της υλοποίησης του σχεδίου δράσης 2010.

Κατά το Συνέδριο του 2015, οι Ρ5 επανέλαβαν την πεποίθησή τους ότι η Συνθήκη μη Διάδοσης των Πυρηνικών εξακολουθεί να αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο για το καθεστώς μη διάδοσης των πυρηνικών και το θεμέλιο για τη συνέχιση του πυρηνικού αφοπλισμού, και ότι αποτελεί ουσιαστική συμβολή στη διεθνή ασφάλεια και σταθερότητα. Οι Ρ5 προσβλέπουν στη συνεργασία με όλα τα κράτη μέλη της ΝΡΤ προκειμένου να εξασφαλιστεί η θετική έκβαση της Διάσκεψης Αναθεώρησης.

Στρατηγική σταθερότητα

Οι Ρ5 επαναβεβαίωσαν ότι η προσέγγιση βήμα-βήμα για τον πυρηνικό αφοπλισμό, που προάγει τη διεθνή σταθερότητα, την ειρήνη και την αμείωτη και αυξημένη ασφάλεια για όλους παραμένει η μόνη ρεαλιστική και πρακτική οδός για την επίτευξη ενός κόσμου χωρίς πυρηνικά όπλα. Για το σκοπό αυτό, οι P5 συζήτησαν θέματα που σχετίζονται με τη διεθνή ασφάλεια και τη στρατηγική σταθερότητα και τα πυρηνικά δόγματά τους, προκειμένου να ενισχυθεί η αμοιβαία κατανόηση σε αυτούς τους τομείς. Αυτό περιέλαβε ενημερώσεις σχετικά με την εφαρμογή της Νέας συνθήκης START και την επαλήθευση αυτής της εξέλιξης από τη Ρωσική Ομοσπονδία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σημειώνεται ότι, από την έναρξη ισχύος της NPT, η βήμα-βήμα προσέγγιση έχει ήδη μειώσει δραστικά τον αριθμό των πυρηνικών όπλων του NWS από το ανώτατο επίπεδό τους, που ήταν στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου.

Οι Ρ5 επανέλαβαν την κοινή κατανόησή τους για τις σοβαρές συνέπειες της χρήσης πυρηνικών όπλων και υπογράμμισαν την αποφασιστικότητά τους να αποτρέψουν μια τέτοια προοπτική. Επιβεβαίωσαν επίσης τη δέσμευσή τους στις υφιστάμενες εγγυήσεις ασφάλειας σχετικά με τη χρήση ή την απειλή της χρήσης, των πυρηνικών όπλων, συμπεριλαμβανομένης, σύμφωνα με την απόφαση 984 (1995), της ετοιμότητάς τους να βοηθήσουν τα κράτη-μέλη της ΝΡΤ που δεν έχουν πυρηνικά όπλα, εάν γίνουν θύματα μιας πυρηνικής επίθεσης (τρομοκρατικές ή άλλης).

Συνθήκη CTBT

Οι Ρ5 συζήτησαν τις προσπάθειες για την επίτευξη έναρξη ισχύος της Συνθήκες Πλήρους Απαγόρευσης των Πυρηνικών Δοκιμών (CTBT) και υπενθύμισαν τη δέσμευσή τους στο Τελικό Έγγραφο της διάσκεψης επανεξέτασης της NPT του 2010 και να λάβουν συγκεκριμένα μέτρα για την ταχεία έναρξη ισχύος της CTBT και την καθολίκευσή της. Κάλεσαν όλα τα κράτη να διατηρήσουν τα εθνικά μορατόριουμ για τη διεξαγωγή οποιασδήποτε πυρηνικής έκρηξης. Σημειώνεται ότι όλα τα μέλη της Ρ5 έχουν ένα τέτοιο εθελοντικό μορατόριουμ. Επιπλέον, οι Ρ5 σκοπεύουν να ανακοινώσουν μια κοινή δήλωση σχετικά με την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της παραγωγής ιατρικών ισοτόπων στο Διεθνές Σύστημα Παρακολούθησης.

Οι Ρ5 επανέλαβαν την πλήρη υποστήριξή τους στους μηχανισμούς αφοπλισμού των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένης της Διάσκεψης για τον Αφοπλισμό (CD), καθώς και την Επιτροπή Αφοπλισμού. Αποφάσισαν επίσης ότι θα πρέπει όλο και περισσότερο να ασχολούνται με την ευρύτερη κοινότητα του αφοπλισμού. Για το σκοπό αυτό, ένας αριθμός κρατών που δεν διαθέτουν πυρηνικά όπλα κλήθηκαν, για πρώτη φορά, στην ενημέρωση και συζήτηση που έγινε στο πλαίσιο της Διάσκεψης P5.

Τέλος, κατά τη συζήτηση για τις ελεύθερες ζώνες από πυρηνικά όπλα, οι Ρ5 χαιρέτισαν την υπογραφή του Πρωτοκόλλου για τη Συνθήκη Ελεύθερης Ζώνης από πυρηνικά όπλα στην Κεντρική Ασία το 2014 και εν συνεχεία την κύρωσή της από τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, και σημείωσαν τις σχετικές προσπάθειες ώστε το πρωτόκολλο αυτό να τεθεί σε ισχύ. Οι P5 επίσης εξέφρασαν την ελπίδα ότι θα σημειωθεί πρόοδος σχετικά με την υπογραφή του Πρωτοκόλλου για τη Συνθήκη Ελεύθερης Ζώνης από πυρηνικά όπλα στην Νοτιοανατολική Ασία, και παρότρυναν τα μέρη της εν λόγω συνθήκης να συνεχίσουν να συμμετέχουν εποικοδομητικά για την εξεύρεση λύσεων σε εκκρεμή ζητήματα. Επιπλέον, οι Ρ5 επανέλαβαν την πλήρη υποστήριξή τους στις προσπάθειες του διαμεσολαβητή και τη συνεργασία για τη σύγκληση διάσκεψης σχετικά με τη θέσπιση Ελεύθερης Ζώνης από όπλα μαζικής καταστροφής στη Μέση Ανατολή. Κάλεσαν δε όλα τα κράτη της περιοχής να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την επίτευξη συναίνεσης, έτσι ώστε να μπορεί να συγκληθεί μια διάσκεψη.

MOTO

Οι Ρ5 εξέτασαν την εφαρμογή του Σχεδίου Δράσης του 2010 που εγκρίθηκε με συναίνεση ως οδικός χάρτης για τη μακροπρόθεσμη δράση.

{gallery}1206{/gallery}