Στις… ράγες του μετρό η διεθνής τρομοκρατία!

Μετά από τα τραγικά περιστατικά που διαδραματίστηκαν στις ΗΠΑ την 11η Σεπτεμβρίου του 2001, οι αμερικανικές αρχές έλαβαν πολύ αυστηρά μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν τις εμπορικές αεροπορικές πτήσεις από τρομοκρατικές επιθέσεις. Το νέο στοιχείο που προκύπτει όμως από μια νέα μελέτη, είναι ότι τα δίκτυα μετρό και σιδηροδρομικών.Μετά από τα τραγικά περιστατικά που διαδραματίστηκαν στις ΗΠΑ την 11η Σεπτεμβρίου του 2001, οι αμερικανικές αρχές έλαβαν πολύ αυστηρά μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν τις εμπορικές αεροπορικές πτήσεις από τρομοκρατικές επιθέσεις. Το νέο στοιχείο που προκύπτει όμως από μια νέα μελέτη, είναι ότι τα δίκτυα μετρό και σιδηροδρομικών συστημάτων γίνονται ολοένα και πιο επικίνδυνοι στόχοι από τρομοκρατικές ομάδες.

Στη μελέτη του με τίτλο «Η επιτυχής τρομοκρατία έχει μεταφερθεί στο έδαφος;» (Has Successful Terror Gone to Ground?), ο καθηγητής Arnold Barnett από το Sloan School of Management του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, ανάλυσε τις τρομοκρατικές επιθέσεις που έλαβαν χώρα τα τελευταία τριάντα χρόνια, από το 1982 ως το 2011. Η μελέτη του δημοσιεύτηκε στη διαδικτυακή σελίδα του Risk Analysis, το οποίο αποτελεί μια έκδοση του Society for Risk Analysis.

Στόχος οι σιδηρόδρομοι

Ο Barnett βρήκε ότι μακράν οι πιο αιματηρές επιθέσεις κατά την περίοδο 2002-2011 έλαβαν χώρα όχι σε αεροπλάνα ή σιδηρόδρομους, αλλά σε γραμμές μετρό ή προαστιακών σιδηροδρόμων! Πριν από την 11η Σεπτεμβρίου 2001, οι αερομεταφορές ήταν πιο πιθανό να πέσουν θύματα τρομοκρατικής επίθεσης σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. Ωστόσο, ο Barnett ισχυρίστηκε ότι, πρόσφατα, «πολλές από τις πιο προβεβλημένες τρομοκρατικές ενέργειες έλαβαν χώρα σε μετρό, προαστιακό σιδηρόδρομο και σιδηροδρομικά δρομολόγια μεγάλων αποστάσεων».

Αυτή η φαινομενική μετατόπιση θέτει το ερώτημα του κατά πόσο η επιτυχής τρομοκρατία κατά των συστημάτων μεταφοράς έχει μετατοπιστεί προς το έδαφος μετά από τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, οι οποίες έλαβαν χώρα εναντίον αερομεταφορών, σύμφωνα με την εκτίμηση που διατύπωσε ο Barnett.

Σε όλο τον κόσμο, υπήρξαν 87 ενέργειες επιτυχούς τρομοκρατίας -που ο Barnett σε γενικές γραμμές ορίζει ως «όλες οι εσκεμμένες πράξεις που προκαλούν πολλαπλούς θανάτους επιβατών»- κατά αεροπορικών και σιδηροδρομικών μεταφορών, μεταξύ των ετών 1982 και 2011. Ο Barnett ανέλυσε αυτές τις επιθέσεις σε τρεις διαδοχικές δεκαετίες: 1982-1991, 1992-2001, και 2002-2011. Αυτό που ανακάλυψε είναι ότι μεταξύ 1982-1991 και 2002-2011, ο αριθμός των επιβατών αεροπορικών ταξιδιωτών που σκοτώθηκαν σε τρομοκρατικές ενέργειες μειώθηκε κατά ένα συντελεστή επτά, ενώ ο αριθμός των επιβατών σιδηροδρομικών δρομολογίων αυξήθηκε την ίδια περίοδο, κατά ένα συντελεστή επτά. Η αύξηση είναι πολύ δραματική για τους μετακινούμενους μέσω μετρό ή προαστιακών σιδηροδρόμων.

Ο συνολικός αριθμός των περιστατικών έδειξε πολύ μικρή διακύμανση από δεκαετία σε δεκαετία. Ωστόσο, το ποσοστό των θανατηφόρων επιθέσεων με στόχο τις αερομεταφορές μειώθηκε απότομα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Το 63% των θανατηφόρων επιθέσεων είχαν στόχο τους αεροπλάνα ή αεροδρόμια μεταξύ του 1982 και του 1991, αλλά ο αριθμός αυτός μειώθηκε απότομα στο 28,6%, τη δεκαετία 1992 – 2001 και στη συνέχεια μειώθηκε σε 9,4% κατά την επόμενη δεκαετία.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι επιβάτες που σκοτώθηκαν σε τρομοκρατικές επιθέσεις που στόχο τους είχαν τους σιδηρόδρομους κατέγραψαν αύξηση. Παρότι ο Barnett σημείωσε ότι τα στατιστικά στοιχεία δεν συνεπάγονται αυτό το μοτίβο, η τάση για το μέλλον θα είναι οι τρομοκράτες να «χτυπούν» επιβάτες των αερομεταφορών και των σιδηροδρομικών μεταφορών.

Ο ρόλος της «πιθανότητας επιτυχίας»

Ο Barnett ισχυρίζεται ότι «εάν οι τρομοκράτες δώσουν βαρύτητα στην αποδεδειγμένη επιτυχία» τότε τα τρωτά σημεία που απεικονίζονται από τις πρόσφατες βομβιστικές επιθέσεις σιδηροδρομικών, από τη Μεγάλη Βρετανία ως τη Σρι Λάνκα, θα μπορούσαν να αποτελέσουν τον προάγγελο περαιτέρω επιθέσεων. Ωστόσο, ο ίδιος πιστεύει επίσης ότι «το εκκρεμές θα μπορούσε να ταλαντευτεί κι αλλιώς», και ότι οι τρομοκράτες θα μπορούσαν να δείξουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον και πάλι στο πεδίο των αερομεταφορών ως στόχο τρομοκρατικών επιθέσεων.

Μερικοί ερευνητές έχουν προτείνει τη θεώρηση που λέει ότι οι τρομοκράτες λαμβάνουν ως κύρια παράμετρο επιλογής του τελικού τους στόχου την πιθανότητα επιτυχίας του. Λαμβάνοντας υπόψη τα πολύ αυστηρά μέτρα που θεσπίστηκαν στον απόηχο της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, οι τρομοκράτες μπορεί να αδυνατούν πλέον να επιλέξουν στόχους τους στις αερομεταφορές. Αυτό που απασχολεί, όμως, είναι ότι πολλά από τα πρόσφατα σχέδια επίθεσης σε βάρος αεροπορικών στόχων -όπως αυτό του «βομβιστή με το παπούτσι»- έχουν οδηγηθεί σε αποτυχία.

Σε αντίθεση, οι επιθέσεις εναντίον γραμμών του μετρό και προαστιακού σε διάφορες περιοχές του κόσμου έχουν καταγράψει μεγαλύτερη επιτυχία. Κατά τον Barnett, μέχρι στιγμής οι πιο αιματηρές επιθέσεις εάν συγκριθούν οι αερομεταφορές και οι σιδηροδρομικές μεταφορές, για την περίοδο 2002-2011, ήταν σαφώς υπέρ της δεύτερης κατηγορίας. Οι επιθέσεις σε γραμμές μετρό και προαστιακού αφαίρεσαν τη ζωή σε πάνω από διακόσιους ανθρώπους!

Τα θύματα της 11^ης Σεπτεμβρίου

Οι υπολογισμοί κινδύνου του Barnett δεν περιλαμβάνουν του 2765 νεκρούς της 11^ης Σεπτεμβρίου 2001 καθώς η έρευνα που συνέταξε καλύπτει ειδικά μόνο τον τρομοκρατικό κίνδυνο ανάμεσα στους επιβάτες αερομεταφορών και σιδηροδρομικών δικτύων μεταφοράς. Η ανάλυσή του επίσης δεν περιλαμβάνει θανάτους ατόμων που δεν ήταν επιβάτες, ή περιστατικά όπου επιβάτης αεροπλάνου εσφαλμένα πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε από δυνάμεις ασφαλείας που δεν είχαν τη σωστή πληροφόρηση για την ταυτότητά του, ή όταν μια τρομοκρατική ενέργεια περιλάμβανε αρκετές ταυτόχρονες επιθέσεις.

«Εάν συμπεριλαμβάναμε και όλα αυτά τα θύματα στους υπολογισμούς μας θα δινόταν στην τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 μια συντριπτική κυριαρχία στην ανάλυσή μας» σημείωσε ο συντάκτης της έρευνας. Και εξήγησε λέγοντας τα εξής: «Θα μπορούσε να είναι άχρηστη μια τέτοια προσθήκη, διότι η κατανοητή ενασχόληση με την εν λόγω καταστροφή πιθανώς να πριμοδοτήσει λιγότερο ακραίες μορφές που σχετίζονται με τρομοκρατικές πράξεις».

Ο Barnett επίσης επισήμανε ότι ενώ οι τρομοκρατικές ενέργειες στατιστικά αποτελούν απειροελάχιστο κίνδυνο για τους ταξιδιώτες των αεροπορικών και σιδηροδρομικών συγκοινωνιών, εντούτοις εάν στεφθούν από επιτυχία μπορεί να έχουν πολλαπλάσιες επιπτώσεις σε γενικότερο επίπεδο. Και αναφέρει χαρακτηριστικά το παράδειγμα των δύο πολέμων των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ σε βάρος του Ιράκ και τους Αφγανιστάν, και τα χιλιάδες θύματα που απέφεραν, ως συνέπεια της τρομοκρατικής επίθεσης της 11ης Σεπτεμβρίου. Ένα άλλο παράδειγμα, είναι οι βομβιστικές επιθέσεις στο σταθμό του προαστιακού της Μαδρίτης το 2004, που ασφαλώς και συνέβαλαν στη μεταστροφή του εκλογικού σώματος στις ισπανικές εθνικές εκλογές που διεξήχθησαν λίγες ημέρες αργότερα.

Προχωρώντας παραπέρα τη σκέψη του ο Barnett τονίζει ότι όχι κυρίως η ασφάλεια, αλλά η πληροφόρηση θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αποτροπή τρομοκρατικών ενεργειών τόσο στον αέρα όσο και στο έδαφος, στα σιδηροδρομικά συστήματα μεταφορών. Καταλήγοντας σχολίασε με έμφαση: «Ήταν οι καλές πληροφορίες που οδήγησαν σε αποτροπή της εκτέλεσης μιας πολύ καλά σχεδιασμένης τρομοκρατικής επίθεσης το 2009 στο μετρό της Νέας Υόρκης, και όχι τα μέτρα ασφαλείας στην Times Square ή την Grand Central»…

Σημείωση: Περιλαμβάνονται οι επιβάτες των επιθέσεων της 9/11/2001, αλλά όχι άλλοι θάνατοι

Σημείωση: Περιλαμβάνονται οι επιβάτες των επιθέσεων της 9/11/2001, αλλά όχι άλλοι θάνατοι.

Σημείωση: Περιλαμβάνονται οι επιβάτες των επιθέσεων της 9/11/2001, αλλά όχι άλλοι θάνατοι.

Σημείωση: Περιλαμβάνονται οι επιβάτες των επιθέσεων της 9/11/2001, αλλά όχι άλλοι θάνατοι.

ΜΟΤΟ

Τα δίκτυα μετρό και σιδηροδρομικών συστημάτων γίνονται ολοένα και πιο επικίνδυνοι στόχοι από τρομοκρατικές ομάδες.
Η πληροφόρηση θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αποτροπή τρομοκρατικών ενεργειών σε αέρα και έδαφος.

{gallery}1337{/gallery}