Νέος κανονισμός πτήσεων drones

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών έχει διαπιστωθεί πολύ μεγάλη εξάπλωση της χρήσης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ ανάλογες τάσεις παρατηρούνται και στη χώρα μας. Με απόφαση του διοικητή της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας Κ. Λιντζεράκου, συγκροτήθηκε Ομάδα Εργασίας η οποία εκπόνησε σχέδιο Κανονισμού για τις πτήσεις των Συστημάτων…

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών έχει διαπιστωθεί πολύ μεγάλη εξάπλωση της χρήσης των μη επανδρωμένων αεροσκαφών σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ ανάλογες τάσεις παρατηρούνται και στη χώρα μας. Με απόφαση του διοικητή της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας Κ. Λιντζεράκου, συγκροτήθηκε Ομάδα Εργασίας η οποία εκπόνησε σχέδιο Κανονισμού για τις πτήσεις των Συστημάτων μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών στην Ελλάδα. Το σχέδιο Κανονισμού, το οποίο αναρτήθηκε στο www.opengov.gr στις 24 Μαΐου, για δημόσια διαβούλευση έως τις 6 Ιουνίου, σκοπό έχει την ασφαλή λειτουργία και χρήση των ΣΜηΕΑ, γνωστών και ως drones.

Όπως αναφέρεται στην αιτιολογική έκθεση, το σχέδιο Κανονισμού που κατατέθηκε είναι αποτέλεσμα των διεργασιών καθώς και όλων των επιμέρους επαφών και συνεργασιών με τις εμπλεκόμενες Διευθύνσεις της ΥΠΑ (Εναερίου Κυκλοφορίας, Πτητικών Προτύπων, Προστασίας από έκνομες ενέργειες, Αεροπορικής Εκμετάλλευσης). Μετά την ολοκλήρωση της ανοιχτής διαβούλευσης, θα εκδοθεί Απόφαση Διοικητού της ΥΠΑ που καλύπτει τις βασικές απαιτήσεις για την νόμιμη λειτουργία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Ελλάδα (Κανονισμός πτήσεων ΣμηΕΑ).

Στον προτεινόμενο κανονισμό πτήσεων των ΣμηΕΑ (ή Unmanned Aircraft Systems – UAS), υπάρχουν 23 συνολικά άρθρα τα οποία αντιμετωπίζουν με έναν συνολικό τρόπο όλο το ζήτημα. Ανάμεσα σε αυτά μπορούμε να ξεχωρίσουμε τα εξής:

Τι επιτρέπεται, τι απαγορεύεται στις πτήσεις

Στο άρθρο 5 αναφέρεται όλο το πλαίσιο διεξαγωγής πτήσεων των UAS, οι οποίες επιτρέπονται γενικά σε εναέριο χώρο διαχωρισμένο από τον εναέριο χώρο που χρησιμοποιείται από τα επανδρωμένα αεροσκάφη.

Ειδικότερα, επιτρέπεται να ίπτανται:

· Κάτω από τα επιτρεπόμενα όρια για την κυκλοφορία επανδρωμένων αεροσκαφών με κανόνες πτήσεως δι΄ οργάνων (IFR) ή/και εξ όψεως (VFR), με μέγιστο ύψος τα 400 πόδια (FT) επάνω από το έδαφος ή την επιφάνεια της θάλασσας (AGL,MSL).

· Επάνω από τα των ανώτερα όρια του ελεγχομένου Εναερίου Χώρου για την κυκλοφορία επανδρωμένων αεροσκαφών με κανόνες πτήσης διά οργάνων (IFR) ή/και εξ όψεως (VFR).

· Εντός Προσωρινών Αποκλειστικών Περιοχών (Temporary Segregated Areas TSA) που προσδιορίζονται από τις υπηρεσίες Εναέριας Κυκλοφορίας της ΥΠΑ για πτήσεις ΣΜηΕΑ (UAS).

· Σε καθορισμένα ίχνη και ύψη που προσδιορίζονται με ειδικές άδειες των Υπηρεσιών Εναέριας Κυκλοφορίας της ΥΠΑ.

Η διεξαγωγή πτήσεων UAS απαγορεύεται γενικά σε εναέριο χώρο:

· Όπου διενεργούνται πτήσεις επανδρωμένων αεροσκαφών με κανόνες πτήσεως διά οργάνων (IFR) ή και εξ όψεως (VFR).

· Εντός των Ζωνών Κυκλοφορίας των αεροδρομίων (ATZ), και ούτως ή άλλως σε απόσταση μικρότερη από 8 χλμ. από την περίμετρο του αεροδρομίου και από τα ίχνη προσγείωσης / απογείωσης από / προς το αεροδρόμιο.

· Στις «Απαγορευμένες Περιοχές για τις πτήσεις συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών», όπως ορίζονται από τους αρμόδιους φορείς και δημοσιεύονται με ευθύνη της ΥΠΑ.

· Εντός των απαγορευμένων και περιορισμένων περιοχών (Prohibited, Restricted Areas) εντός των οποίων απαγορεύονται ή περιορίζονται οι πτήσεις των επανδρωμένων αεροσκαφών οι οποίες ορίζονται από τις υπηρεσίες εναέριας κυκλοφορίας και περιγράφονται στο AIP Ελλάδος.

Η πτώση των drones απαγορεύεται επάνω από πρόσωπα και κινητά/ακίνητα στοιχεία περιουσίας και σε πλευρική απόσταση μικρότερη από 50 μέτρα.

Επίσης η διεξαγωγή των πτήσεων με λειτουργία σε απόσταση οπτικής επαφής (Visual Line of Sight-VLOS) ή και με λειτουργία σε απόσταση με επέκταση οπτικής επαφής (Extended Visual Line of Sight-EVLOS) θα διενεργείται στα χρονικά όρια μισής ώρας πρίν την ανατολή του ηλίου έως μισής ώρας μετά την δύση του ηλίου. Οι πτήσεις ΣΜηΕΑ με λειτουργία σε απόσταση οπτικής επαφής (VLOS) θα διεξάγονται σε απόσταση μικρότερη από 500μ. από τον χειριστή τους, ενώ η αντίστοιχη μέγιστη απόσταση για τις πτήσεις ΣΜηΕΑ με λειτουργία σε απόσταση με επέκταση οπτικής επαφής (EVLOS) θα ορίζεται από τις άδειες που χορηγούνται στο σύστημα.

Τέλος, απαγορεύεται η μεταφορά επικίνδυνων υλικών από ΣΜηΕΑ (UAS).

O εκμεταλλευόμενος/χειριστής του ΣμηΕΑ

Σημαντικό τμήμα του προτεινόμενου κανονισμού αφορά στο ρόλο του εκμεταλλευόμενου/χειριστή του ΣμηΕΑ, ο οποίος:

· Έχει την ευθύνη αποφυγής σύγκρουσης στον αέρα ή στην χερσαία/υδάτινη επιφάνεια με άλλα αεροσκάφη πάσης μορφής ή με εμπόδια.

· Τηρεί ασφαλείς αποστάσεις από αεροσκάφη πάσης μορφής, πρόσωπα και κινητά/ ακίνητα αντικείμενα

· Τηρεί τις ισχύουσες διατάξεις των νόμων για την προστασία προσωπικών δεδομένων

· Έχει την αστική ευθύνη για τις τυχόν ζημίες που προκαλούνται κατά την εκτέλεση των πτήσεων των ΣμηΕΑ υπό το χειρισμό/εκμετάλλευση του

· Είναι υπεύθυνος να εξασφαλίσει την καταχώρηση του ΣμηΕΑ στο ειδικό μητρώο ή το νηολόγιο της ΥΠΑ, και τις άδειες πτητικής ικανότητας, χειριστών, αεροπορικής εκμετάλλευσης όπως προβλέπονται από τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού και γενικά την τήρησή του.

· Είναι υπεύθυνος για την ταυτοποίηση του ΣμηΕΑ με ένθετη πινακίδα που αναγράφει τον αριθμό καταγραφής/χαρακτηριστικό κωδικό νηολόγησης ή και της ηλεκτρονικής συσκευής ταυτοποίησης, όταν προβλέπεται.

· Είναι υπεύθυνος για μεταφορά αντικειμένων που από τη φύση τους δύνανται να προκαλέσουν κίνδυνο σε βάρος προσώπων ή περιουσιών.

Ο εκμεταλλευόμενος (ιδιοκτήτης, κάτοχος, μισθωτής-operator) και ο χειριστής (remote pilot) του ΣμηΕΑ εγγράφεται σε ειδικό Μητρώο (Ιδιοκτητών, κατόχων, μισθωτών και χειριστών ΣμηΕΑ) το οποίο τηρείται στην αρμόδια Διεύθυνση της Αεροπορικής Αρχής. Η εγγραφή γίνεται ηλεκτρονικά σε συνεργασία με τα σημεία πώλησης των ΣμηΕΑ στην Ελλάδα με τη συμπλήρωση και αποστολή από τον αγοραστή με email στην Διεύθυνση Πτητικών Προτύπων ειδικού εντύπου (ηλεκτρονικής φόρμας), με τη μορφή υπεύθυνης δήλωσης του ν.1599/86, όπου-μεταξύ των άλλων- υποχρεωτικώς θα αναγράφονται τα στοιχεία αστυνομικής ταυτότητας, η διεύθυνση κατοικίας, ο τύπος της συσκευής καθώς και το κατάστημα και η ημερομηνία αγοράς.

Επίσης, πολύ σημαντικό είναι ότι ο ιδιοκτήτης του ΣμηΕΑ είναι υπεύθυνος για ζημίες έναντι τρίτων, σε περίπτωση δε επαγγελματικής χρήσης, για την κάλυψη των ζημιών απαιτείται ασφαλιστήριο συμβόλαιο.

«Ανοικτή» κατηγορία ΣμηΕΑ

Στο άρθρο 6 αναφέρονται οι γενικές προϋποθέσεις που αφορούν στην «Ανοικτή» κατηγορία ΣμηΕΑ (UAS Open Category). Ανάμεσα στα άλλα, ξεχωρίζουν:

· Ο χειριστής (remote pilot) έχει απευθείας οπτική επαφή με το ΣμηΕΑ.

· Οι πτήσεις εκτελούνται μόνο με μη επανδρωμένα αεροσκάφη με μέγιστη μάζα κατά την απογείωση (ΜΤΟΜ) μικρότερη των 25 κιλών.

· Το μεγαλύτερο επιτρεπόμενο ύψος πτήσης των ΣμηΕΑ της «ανοικτής» κατηγορίας είναι τα 400 πόδια από την επιφάνεια του εδάφους ή της μέσης στάθμης της θάλασσας.

· Τα ΣμηΕΑ της «ανοικτής» κατηγορίας δεν επιτρέπεται να εκτελούν πτήση επάνω από συγκεντρώσεις προσώπων ή σε πλευρική απόσταση μικρότερη από 150 μ.

Διαδικασία αδειοδότησης χειριστών

Στο άρθρο 18 γίνεται εκτενής αναφορά στη διαδικασία αδειοδότησης χειριστών ΣμηΕΑ

Οι χειριστές ανοικτής κατηγορίας σε περίπτωση επαγγελματικής δραστηριότητας, ειδικής κατηγορίας και πιστοποιημένης κατηγορίας, πρέπει να είναι κάτοχοι συγκεκριμένων πιστοποιητικών, πτυχίων και αδειών. Ο χειριστής μη-επανδρωμένων αεροσκαφών επιδεικνύει τις άδειες και τα πτυχία που του έχουν χορηγηθεί εφόσον ζητηθούν από τις αρμόδιες αρχές.

Για την απόκτηση πτυχίου (άδειας ) χειριστή μη-επανδρωμένων αεροσκαφών απαιτούνται:

· Πιστοποιητικό υγείας σε ισχύ, επιπέδου αντίστοιχου του ελεγκτού εναερίου κυκλοφορίας (Class 3 Medical Fitness).

· Πρόσφατη εμπειρία σε πτήση ΣμηΕΑ που αποδεικνύεται με την επιτυχή εκτέλεση τεσσάρων (4) απογειώσεων/προσγειώσεων ΣμηΕΑ ενώπιον πιστοποιημένου ή αρμόδιου εκπαιδευτή της ΥΠΑ.

· Πολύ καλή γνώση Ελληνικής γλώσσης επιπέδου απόφοιτου γυμνασίου.

· Επαρκής γνώση Αγγλικής γλώσσης επιπέδου ICAO English proficiency standard levels 4 ή ανώτερο για πτήσεις με ΣμηΕΑ «ειδικής» και «πιστοποιημένης» κατηγορίας. Η ικανότητα της αγγλικής γλώσσας χειριστής καταχωρείται στην άδειά του.

· Ικανοποιητικό επίπεδο θεωρητικών γνώσεων για θέματα πολιτικής αεροπορίας που αποδεικνύεται με γραπτή εξέταση ενώπιον αρμόδιου εκπαιδευτή της ΥΠΑ.

· Πρακτική σε πτήση εξέταση, ενώπιον εκπαιδευτή.

· Συμπλήρωση ορίου ηλικίας (18 έτη).

Η άδεια χειριστή μη-επανδρωμένων αεροσκαφών χορηγείται από την αρμόδια Διεύθυνση Δ2 της ΥΠΑ (Διεύθυνση πτητικών προτύπων) μετά από σχετική αίτηση του ενδιαφερόμενου και εφόσον πληρούνται όλες οι προβλεπόμενες προϋποθέσεις.

Το πτυχίο αναστέλλεται ή ανακαλείται με τεκμηριωμένη απόφαση της ΥΠΑ σε περίπτωση που αθετούνται ή παραβιάζονται οι όροι χορήγησης αυτού, μετά από προηγούμενη κλήση του παραβάτη σε απολογία.

Κατάθεση σχεδίου πτήσεως

Στο άρθρο 19, αναφέρεται ότι ο εκμεταλλευόμενος ή ο χειριστής ΣμηΕΑ Ανοικτής Κατηγορίας έχοντας λάβει τις προβλεπόμενες άδειες για την πτήση του, καταθέτει ειδικό σχέδιο πτήσεως για συστήματα μη επανδρωμένων αεροσκαφών, με ηλεκτρονικό τρόπο μέσω διαδικτύου, με εφαρμογή λογισμικού ή με e-mail προς καθορισμένη ηλεκτρονική διεύθυνση που ανακοινώνεται από την ΥΠΑ, το οποίο θα περιέχει απαραιτήτως το/τα όνομα/ονόματα του ιδιοκτήτη και του χειριστή του, τον χαρακτηριστικό αριθμό/κωδικό καταχώρησης ΣμηΕΑ στα ειδικά μητρώα /νηολόγια των ΣμηΕΑ, το κινητό τηλέφωνο επικοινωνίας του χειριστή του, τη διαδρομή σε συντεταγμένες, την ύπαρξη ή μη και περαιτέρω την ορθή λειτουργία συστήματος γεω-περίφραξης (Geofencing) και τέλος, την δήλωση ότι έχει ενημερωθεί για τις απαγορευμένες για την πτήση του περιοχές, όπως δημοσιεύονται σε σχετική διαδικτυακή σελίδα της ΥΠΑ.
Ο εκμεταλλευόμενος ή ο χειριστής ΣμηΕΑ της Ειδικής και της Πιστοποιημένης Κατηγορίας έχοντας λάβει τις προβλεπόμενες άδειες για την πτήση του (να καθορισθεί επακριβώς από ποια διεύθυνση), καταθέτει σχέδιο πτήσεως με τον ίδιο τρόπο που καταθέτουν τα επανδρωμένα αεροσκάφη, στο πλησιέστερο Reporting Office της ΥΠΑ, στο οποίο αναγράφει την ένδειξη UAS-Unmanned Aircraft System ή RPA-Remotely Piloted Aircraft στο κατάλληλο πεδίο και τα στοιχεία άμεσης επικοινωνίας (κινητό η και σταθερό τηλέφωνο) με τον χειριστή κατά τη διάρκεια της πτήσης.

Εμπορική εκμετάλλευση

Στο άρθρο 13 προσδιορίζονται οι προϋποθέσεις χορήγησης έγκρισης για εμπορική εκμετάλλευση ΣμηΕΑ. Συγκεκριμένα, ο εκμεταλλευόμενος ΣμηΕΑ οποιασδήποτε κατηγορίας ο οποίος χρησιμοποιεί το αεροσκάφος για εμπορικούς σκοπούς (εμπορική εκμετάλλευση του ΣμηΕΑ) πρέπει να εξασφαλίζει ειδική άδεια (έγκριση) από την αρμόδια Διεύθυνση της Αεροπορικής Αρχής κατόπιν υποβολής σχετικού εγγράφου αιτήματος, μαζί με ασφαλιστήριο συμβόλαιο, βεβαίωση εγγραφής του ΣμηΕΑ στο Νηολόγιο ΣμηΕΑ εφόσον πρόκειται για ΣμηΕΑ ειδικής ή πιστοποιημένης κατηγορίας, βεβαίωση εγγραφής του εκμεταλλευόμενου και του χειριστή του ΣμηΕΑ στο ειδικό Μητρώο της ΥΠΑ/Δ2, παράβολο που προβλέπεται στην εκάστοτε ισχύουσα Κοινή Υπουργική Απόφαση, και βεβαίωση ως προς τον χειριστή του ΣμηΕΑ περί εκμάθησης των απαιτούμενων κατά περίπτωση και αναλόγως της κατηγορίας του ΣμηΕΑ βασικών γνώσεων κανόνων εναερίου κυκλοφορίας η/και χειριστού αεροσκαφών πολιτικής Αεροπορίας.

Μια από τις πολύ σημαντικές παραμέτρους του σχεδίου Κανονισμού για drones που κατατέθηκε είναι ότι θα απαιτείται ασφαλιστική κάλυψη τόσο για τα ΣμηΕΑ «Ανοικτής Κατηγορίας» σε περίπτωση επαγγελματικής χρήσης, όσο και για τα ΣμηΕΑ της «Ειδικής Κατηγορίας» καθώς και για τα ΣμηΕΑ της «Πιστοποιημένης Κατηγορίας».

{gallery}3081{/gallery}