Η ασφάλεια πήρε το… χρυσό μετάλλιο στο Ρίο

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που πίστευαν ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Ρίο θα έμεναν στην ιστορία ως οι πιο προβληματικοί από σκοπιάς ασφάλειας των αθλητών, των αποστολών, των φιλάθλων, αλλά και των εγκαταστάσεων. Τελικά, η πραγματικότητα τους διέψευσε. Ευτυχώς!

Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που πίστευαν ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Ρίο θα έμεναν στην ιστορία ως οι πιο προβληματικοί από σκοπιάς ασφάλειας των αθλητών, των αποστολών, των φιλάθλων, αλλά και των εγκαταστάσεων. Τελικά, η πραγματικότητα τους διέψευσε. Ευτυχώς!

Το Ρίο Ντε Τζανέιρο έδινε μάχη τα τελευταία χρόνια με το οργανωμένο έγκλημα, τη μόλυνση των θαλάσσιων και ποτάμιων υδάτων, αλλά πρόσφατα προέκυψαν και επιπλέον ζητήματα. Όπως για παράδειγμα, η πρωτότυπη και μαχητική κινητοποίηση των αστυνομικών, οι οποίοι υποδέχονταν τους πρώτους αθλητές με πανό που έγραφαν «καλώς ορίσατε στην κόλαση»! Ενώ διόλου αμελητέος ήταν και ένας υγειονομικός κίνδυνος πρώτου μεγέθους, ο ιός Ζίκα, ο οποίος ήταν σε έξαρση μόλις λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων.

Με όλα αυτά τα δεδομένα δεν ήταν και λίγες οι χώρες που πίστευαν ότι δεν θα τα καταφέρει η Βραζιλία να ολοκληρώσει τους αγώνες, χωρίς ατυχήματα με ανθρώπινες ή υποδομών απώλειες.

Μεμονωμένα περιστατικά

Στον τελικό απολογισμό που έκαναν αρκετοί από τους υπεύθυνους αποστολών της Ολυμπιάδας της Βραζιλίας, το Ρίο τα κατάφερε και μάλιστα χωρίς να αντιμετωπίσει κάποιο πολύ σοβαρό ζήτημα, πέρα από τα συνήθη και προβλεπόμενα που συμβαίνουν σε τέτοιες περιπτώσεις.

Όπως για παράδειγμα, αθλητές και προπονητές από διάφορες χώρες ανέφεραν κλοπές και ληστείες με απειλή όπλων ή μαχαιριών. Πολλά κρούσματα καταγράφηκαν με τουρίστες να έχουν πέσει θύματα κλοπής του πορτοφολιού τους, χωρίς μάλιστα να το έχουν καν πάρει χαμπάρι. Δημοσιογράφοι που είχαν μεταβεί στο Ρίο για την κάλυψη των Αγώνων βρέθηκαν ανάμεσα σε διασταυρούμενα πυρά και μάλιστα σε δύο περιπτώσεις κινδύνευσαν ανθρώπινες ζωές. Η στρατιωτική αστυνομία όντας μη εξοικειωμένη με τους δρόμους της πόλης του Ρίο, σε αρκετές περιπτώσεις πήρε λάθος διαδρομή και υπήρξαν ανθρώπινες απώλειες, αλλά και τραυματισμοί μελών της.

Παρ’ όλα αυτά τα περιστατικά που καταγράφηκαν, το πιο μεγάλο πρόβλημα ασφαλείας που σημειώθηκε στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων του Ρίο ήταν το εξής: «Τέσσερις κολυμβητές μέλη της αμερικανικής αποστολής έπεσαν θύματα ληστείας από άτομα που είχαν μεταμφιεστεί σε αστυνομικούς και έφεραν όπλα». Βέβαια πολλοί αμφισβήτησαν το πώς ακριβώς έγινε το περιστατικό, ενώ άλλοι θεώρησαν ότι δόθηκε υπερβολική έκταση στο γεγονός, αναντίστοιχη της γενικότερης αίσθησης ασφάλειας που άφησε πίσω της η Ολυμπιάδα στη χώρα της σάμπας. Σύμφωνα δε με την τοπική αστυνομία, οι τέσσερις κολυμβητές εφηύραν την ληστεία προκειμένου να συγκαλύψουν το γεγονός ότι ξημερώματα, πιθανώς μεθυσμένοι, προκάλεσαν φθορές στο μπάνιο ενός πρατηρίου καυσίμων.
Δεν θα ήταν λοιπόν υπερβολή να καταλήξουμε στο γενικότερο συμπέρασμα ότι οι Βραζιλιάνοι γενικώς τα κατάφεραν και έφεραν με επιτυχία σε πέρας την αποστολή τους όσον αφορά το θέμα της ασφάλειας, αφού τελικά ούτε κάποιο γεγονός υπήρξε από τρομοκρατικής άποψης, ούτε κάτι ιδιαίτερο από εγκληματική σκοπιά.

Τραγικές αναμνήσεις

Στα τελευταία 25 χρόνια ιστορίας των θερινών Ολυμπιακών Αγώνων έχουν καταγραφεί διάφορα τραγικά περιστατικά που ανέδειξαν τα σημαντικά κενά ασφαλείας ακόμα και σε κραταιές δυνάμεις σε αυτό τον τομέα, με ανεπτυγμένη τεχνολογία, τεχνογνωσία, και υλικοτεχνικές υποδομές. Ίσως το χειρότερο περιστατικό έγινε στις Ηνωμένες Πολιτείες, στην ολυμπιάδα του 1996 της Ατλάντα, όταν μία παγιδευμένη βόμβα στο Σεντένιαλ Παρκ σκότωσε ένα άτομο και τραυμάτισε πάνω από εκατό άλλα, σε έναν χώρο όπου είχαν συγκεντρωθεί χιλιάδες για να απολαύσουν μια μουσική συναυλία, στο πλαίσιο των Αγώνων.

Ένα άλλο τραγικό περιστατικό καταγράφηκε στην Ολυμπιάδα του Πεκίνου, το καλοκαίρι του 2008, όταν οι γονείς ενός αθλητή της αμερικανικής ομάδας βόλεϊ, καθώς και ο ξεναγός τους, δολοφονήθηκαν με μαχαίρι πολύ κοντά στο κύριο Ολυμπιακό Στάδιο της κινεζικής πρωτεύουσας.

Επίσης, αξίζει να θυμηθούμε και ένα άλλο, παλαιότερο περιστατικό, κατά την ολυμπιάδα της Βαρκελώνης το 1992, όταν η βασκική αυτονομιστική οργάνωση ΕΤΑ πυροδότησε αρκετές βομβιστικές εκρήξεις πριν την έναρξη των Αγώνων, ακόμα και έξω από το Ολυμπιακό Στάδιο της Βαρκελώνης, χωρίς ευτυχώς να υπάρξουν θύματα. Για την ιστορία, πάντως, να σημειωθεί ότι η ΕΤΑ κήρυξε κατάπαυση πυρός προτού ξεκινήσουν οι Αγώνες, τηρώντας το αρχαιοελληνικό «έθιμο»…

Επιστράτευση 85.000 ανδρών ασφαλείας

Για κάθε κακό πράγμα που έγινε στο Ρίο στη διάρκεια των Αγώνων, όπως είπε κάποιος και από τους επίσημους στην Τελετή Έναρξης, υπάρχει και κάτι καλό να ειπωθεί. Το Ρίο και η Βραζιλία γενικότερα ήταν τόσο προετοιμασμένη από άποψη ασφαλείας, όσο όφειλε να ήταν. Βέβαια η μόλυνση των υδάτων είναι ένα άλλο τεράστιο ζήτημα που θέλει ιδιαίτερη αντιμετώπιση, από την άποψη της ασφάλειας των αθλητών που έριξαν τα κορμιά τους, από την πράσινη πισίνα των καταδύσεων μέχρι τα θολά και γεμάτα… σαπουνάδα νερά της Κόπα Καμπάνα, όπου κολύμπησε και ο δικός μας ασημένιος ολυμπιονίκης Σπύρος Γιαννιώτης.

Συνολικά, από άποψη μέτρων ασφαλείας, οι Ολυμπιακοί Αγώνες στο Ρίο κύλησαν ομαλά και αυτό ήταν μια απτή απόδειξη ότι οι 85.000 άνδρες των αρχών ασφαλείας που επιστρατεύτηκαν, έκαναν καλά τη δουλειά τους. Φύλαξαν με επιτυχία τόσο το Ολυμπιακό Χωριό με τους χιλιάδες αθλητές, όσο και τους χώρους των αγώνων, τα στάδια, τα ξενοδοχεία και καταλύματα που υποδέχτηκαν τους χιλιάδες τουρίστες και θεατές των Αγώνων κ.ά.

Σύμφωνα με το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας της Βραζιλίας το στρατηγικό πλάνο ασφαλείας των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων κόστισε πάνω 170 εκατ. ευρώ. Άλλωστε διακηρυγμένος στόχος της κυβέρνησης ήταν η δημιουργία των προϋποθέσεων, ώστε οι Αγώνες να κυλήσουν μέσα σε κλίμα ασφάλειας, όπως εξάλλου συμβαίνει σε όλες τις μεγάλες αθλητικές διοργανώσεις.

Να θυμίσουμε επίσης, ότι εκτός από τις δυνάμεις ασφαλείας, ρόλο για την πραγμάτωση του στόχου της ασφάλειας διαδραμάτισε και ο στρατός της χώρας, παραχωρώντας 38.000 στρατιώτες. Το μεγαλύτερο μέρος του στρατεύματος βρέθηκε στο Ρίο, όπου φιλοξενήθηκε το συντριπτικό ποσοστό των αγωνισμάτων. Εντούτοις, στρατιώτες αναπτύχθηκαν και στις πόλεις Μπραζίλια, Σάο Πάολο, Μανάους και Σαλβαδόρ όπου φιλοξενήθηκαν αγώνες του ολυμπιακού τουρνουά ποδοσφαίρου.

Ο αρχικός σχεδιασμός μιλούσε για τη χρησιμοποίηση 15.000 ανδρών ασφαλείας από ιδιωτικές εταιρείες. Τελικά, για λόγους προϋπολογισμού, η κυβέρνηση αποφάσισε να αναλάβει η ίδια τη φύλαξη των Αγώνων και των 159 Ολυμπιακών εγκαταστάσεων, χρησιμοποιώντας, φυσικά, την αστυνομία και το στρατό. Οι δύο δυνάμεις δεν εργάστηκαν ξεχωριστά, αφού το στρατηγικό πλάνο προέβλεπε τη δημιουργία ειδικών σωμάτων στα οποία θα συνεργάζονταν μέλη του στρατού, της αστυνομίας, της πολιτικής αστυνομίας και των μυστικών υπηρεσιών. Με τον τρόπο αυτό επιτεύχθηκε μία πιο ευρεία ικανότητα πρόληψης και καταστολής οποιασδήποτε απειλής.

{gallery}3384{/gallery}