Το IoT στον κλάδο της πυρασφάλειας

Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων-IoT υπόσχεται να αλλάξει την καθημερινότητα μας. Σήμερα, με τη σύνδεση των συσκευών στο διαδίκτυο μπορούμε μας να παρακολουθούμε την απόδοσή τους σε πραγματικό χρόνο, να εντοπίσουμε πότε οι συσκευές αυτές υπολειτουργούν και να κάνουμε τις απαραίτητες ρυθμίσεις, ώστε όλα να κυλίσουν ομαλά. Και όλα αυτά, εξ αποστάσεως…

Το Διαδίκτυο των Πραγμάτων-IoT υπόσχεται να αλλάξει την καθημερινότητα μας. Σήμερα, με τη σύνδεση των συσκευών στο διαδίκτυο μπορούμε μας να παρακολουθούμε την απόδοσή τους σε πραγματικό χρόνο, να εντοπίσουμε πότε οι συσκευές αυτές υπολειτουργούν και να κάνουμε τις απαραίτητες ρυθμίσεις, ώστε όλα να κυλίσουν ομαλά. Και όλα αυτά, εξ αποστάσεως…

Σύμφωνα με τη Statista, υπήρχαν 13,8 δισεκατομμύρια συνδεδεμένες συσκευές IoT παγκοσμίως το 2021 και μέχρι το 2025 ο αριθμός αυτός αναμένεται να εκτιναχθεί στις 30,9 δισεκατομμύρια. Οι συνδεδεμένες συσκευές IoT που θα συναντήσει κάποιος σήμερα ποικίλουν. Από την πλευρά του καταναλωτή, οι συσκευές είναι αμέτρητες, από κάμερες ασφαλείας, μέχρι έξυπνες σκούπες και ηχεία. Όμως και ο επιχειρηματικός τομέας επωφελείται από την ραγδαία αυτή ανάπτυξη, καθώς δεν είναι λίγοι οι ειδικοί του κλάδου που πιστεύουν ότι η τελευταία βιομηχανική επανάσταση, συχνά αναφερόμενη και ως Industry 4.0, θα εξαρτηθεί από τεχνολογίες όπως το IoT και η AI. Τεχνολογίες που θα αυξήσουν την παραγωγικότητα και θα μειώσουν το τελικό κόστος. Ωστόσο, παρά τη διαφημιστική εκστρατεία που πραγματοποιείται σήμερα γύρω από το IoT και τα πολλά οφέλη που έχει επιφέρει, η εν λόγω τεχνολογία κουβαλάει και κινδύνους, ειδικά στον τομέα της πυρασφάλειας. Ένα κλασικό παράδειγμα που εντοπίζουν οι ειδικοί, είναι στην περίπτωση όπου οι αισθητήρες που παρακολουθούν τον εξοπλισμό πυρασφάλειας, αρχίζουν και αναπτύσσουν σφάλματα με τις συνέπειες να είναι άκρως καταστροφικές… Ο τομέας της πυρασφάλειας μπορεί να υστερείαπό ότι άλλοι (στην ευρεία χρήση των συσκευών IoT), επειδή δεν είναι εύκολο να θέσουμε σε κίνδυνο την απόδοση του συστήματος. Εξάλλου μιλάμε για ανθρώπινες ζωές.

Αυξανόμενο ενδιαφέρον για το IoT

Μία από τις προκλήσεις που εντοπίζουν διάφοροι ερευνητές σχετικά με το IoT, είναι γενικά πως οι εταιρείες συχνά «βιάζονται» να συνδέσουν διάφορες συσκευές μεταξύ τους, ώστε να διαφοροποιηθούν από τον ανταγωνισμό, χωρίς να σκέφτονται τις πιθανές συνέπειες. Κάθε φορά που μία συσκευή συνδέεται σε οποιοδήποτε ηλεκτρονικό σύστημα, είτε μιλάμε για συναγερμό είτε για ένα έξυπνο ηχο-σύστημα, η πιθανότητα να δεχτούμε επιθέσεις αυξάνεται. Οι εταιρείες θα πρέπει να χρησιμοποιούν τη λογική αυτή, μόνο αν πραγματικά οι συσκευές προσθέτουν πραγματική αξία στο όλο σύστημα. Μέσα από διάφορες μελέτες, έχει διαπιστωθεί πως λίγα προϊόντα IoT πληρούν τα απαραίτητα πρότυπα και τους κανονισμούς ασφαλείας. Ας περάσουμε όμως στον τομέα της πυρασφάλειας. Σε μια έκθεση που πραγματοποίησε η FIA το 2021 για το IoT, έλαβαν μέρος εκατοντάδες ευρωπαϊκές εταιρίες και όλοι οι συμμετέχοντες (100%) δήλωσαν ότι το IoT θα παίξει καθοριστικό ρόλο στο μέλλον του κλάδου. Πράγματι, σχεδόν οι μισοί οργανισμοί και επιχειρήσεις (47%) που συμμετείχαν στην έρευνα εργάζονται ήδη πάνω σε ένα έργο IoT και λίγο λιγότερο από τα δύο πέμπτα (39%) σχεδιάζουν να το πράξουν στο άμεσο μέλλον.

Σύμφωνα με τον Adam Richardson, Operations Manager της FIA, αυτό το ενδιαφέρον των μελών της είναι που ώθησε τον οργανισμό να λάβει περαιτέρω μέτρα, για να διερευνήσει τη χρήση της τεχνολογίας στον τομέα της πυρασφάλειας. Ως άμεσο αποτέλεσμα της έρευνας, η FIA έκανε το άνευ προηγουμένου βήμα να δημιουργήσει ένα φόρουμ IoT, επειδή πολλοί άνθρωποι είπαν ότι δεν υπάρχει μια ανοιχτή πλατφόρμα για άτομα να συζητήσουν, να συνεργαστούν ή ακόμα και να μιλήσουν για την τεχνολογία σε ανεπίσημο επίπεδο. Αποτελούμενο από διάφορους βιομηχανικούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των BSI, BRE (Building Research Establishment), Euralarm και NFCC (National Fire Chief’s Council), το φόρουμ πλέον αποτελείται από 80 μέλη. Το IoT Forum της FIA έχει δημιουργήσει πολλές ομάδες για την αντιμετώπιση διαφόρων ζητημάτων, καθώς και για τη δημιουργία οδηγιών που θα βελτιστοποιήσουν τις πρακτικές.

Τα οφέλη στη βιομηχανία

Ποια είναι λοιπόν τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει το IoT στη βιομηχανία της πυρασφάλειας; Ενώ επί του παρόντος οι συσκευές είναι κατασκευασμένες ώστε να πληρούν τις οδηγίες BS 5839, είναι απαραίτητο για τους μηχανικούς να επισκευάζουν ένα σύστημα συναγερμού πυρκαγιάς αυτοπροσώπως, όπως ακριβώς κάνουν οι μηχανικοί των αυτοκινήτων σε ένα γκαράζ. Η τεχνολογία θα μπορούσε να παρέχει δεδομένα για να τους βοηθήσει με αυτήν την εργασία.

Σύμφωνα με τους ειδικούς υπάρχουν τρία διαφορετικά επίπεδα όπου το IoT θα μπορούσε να λειτουργήσει. Το ασφαλέστερο από αυτά (επίπεδο 1), από την άποψη της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, είναι η χρήση μονόδρομης επικοινωνίας για την παροχή πληροφοριών σχετικά με την κατάσταση μιας συγκεκριμένης συσκευής. Σύμφωνα με αυτό λοιπόν δεν υπάρχει καμία πιθανότητα για κυβερνοεπίθεση στα συστήματα αυτά, αλλά τα οφέλη περιορίζονται στο πως γνωρίζουμε πότε μία συσκευή, όπως ένας ανιχνευτής πυρκαγιάς, λειτουργεί κανονικά.

Βέβαια ίσως η πολυτιμότερη λειτουργία για τις εταιρίες, είναι αυτή όπου γνωρίζουν την κατάσταση των συσκευών σε πραγματικό χρόνο (ώρα, ημερομηνία, κατάσταση, κ.λπ.), το επίπεδο 2 δηλαδή όπως το ορίζουν οι ειδικοί του χώρου. Αυτό έχει υλοποιηθεί με επιτυχία στις συσκευές φωτισμού έκτακτης ανάγκης και αρχίζει σιγά – σιγά να έρχεται και στον κλάδο της πυρανίχνευσης. Αν και φαινομενικά παραμένει μονόδρομη η επικοινωνία, αυτό παρέχει ευκαιρίες για πολύ μεγαλύτερη ενοποίηση συσκευών και την ευκαιρία αναβάθμισης στο «επίπεδο 3» του IoT.

Στο επίπεδο 3 είναι δυνατό για τους μηχανικούς και τους εγκαταστάτες να πραγματοποιούν εξ αποστάσεως ενημερώσεις στον εξοπλισμό, αν και αυτό αυξάνει τον κίνδυνο κυβερνοεπιθέσεων τύπου “man-in-the-middle”. Για τους ερευνητές, το IoT παρέχει επίσης πολλές ευκαιρίες για τον τομέα της πυρασφάλειας. Αυτό που θα μπορούσε να κάνει η τεχνολογία, εάν το επέτρεπαν τα πρότυπα, είναι να επιτρέψει στους έξυπνους αισθητήρες να στέλνουν δεδομένα από τις συσκευές, όταν για παράδειγμα εξαντλούνται οι μπαταρίες τους, κ.λπ. Βέβαια πολλές εταιρίες προσφέρουν ήδη λύσεις πυρασφάλειας που χρησιμοποιούν IoT και ενημερώνουν τους χρήστες σε πραγματικό χρόνο για διάφορα συμβάντα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το ενδιαφέρον για το IoT στην πυρασφάλεια αυξάνεται και πολλοί οργανισμοί είτε έχουν ήδη εφαρμόσει λύσεις IoT είτε πρόκειται να το κάνουν τα επόμενα χρόνια, σύμφωνα με τη μελέτες. Ωστόσο, η μετάβαση στο IoT δεν γίνεται χωρίς προκλήσεις, ειδικά όταν στο πίσω μέρος του κεφαλιού τους οι ειδικοί ανησυχούν για τις κυβερνοεπιθέσεις. Αναπόφευκτα, καθώς αυξάνεται η αμφίδρομη επικοινωνία μεταξύ των συσκευών πυρασφάλειας, αυξάνεται και ο πιθανός κίνδυνος επίθεσης από χάκερ.

Οι περισσότερες εταιρείες μέχρι τώρα βασίζονταν σε χάρτινα ημερολόγια για να διατηρούν ενημερωμένα τα αρχεία πυρασφάλειας τους. Το πρόβλημα είναι ότι αυτά τα αρχεία είναι συχνά κολλημένα σε ένα βιβλίο, δεν ενημερώνονται και μερικές φορές χάνονται. Οι ειδικοί εξετάζουν επίσης τρόπους με τους οποίους οι αισθητήρες IoT, που είναι τοποθετημένοι σε συσκευές, θα μπορούσαν τελικά να στείλουν αυτά τα δεδομένα απευθείας από τις συσκευές σε ένα ψηφιακό ημερολόγιο. Η τεχνολογία, όπως το IoT, μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο μέλλον της πυρασφάλειας.