Κανονισμός Δουβλίνου: Δίκαιη κατανομή των ευθυνών μεταξύ των χωρών της ΕΕ

Η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ υπερψήφισε την Πέμπτη το σχέδιο διαπραγματευτικής εντολής για το νέο κανονισμό του Δουβλίνου, τον ακρογωνιαίο λίθο του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου. Οι χώρες πρώτης γραμμής (χώρες άφιξης) δεν θα είναι πλέον αυτόματα υπεύθυνες για τους αιτούντες άσυλο. Αντίθετα, η ανάθεση ευθύνης θα βασίζεται σε «γνήσιους δεσμούς» του αιτούντος..Η επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών του ΕΚ υπερψήφισε την Πέμπτη το σχέδιο διαπραγματευτικής εντολής για το νέο κανονισμό του Δουβλίνου, τον ακρογωνιαίο λίθο του ευρωπαϊκού συστήματος ασύλου.

Οι χώρες πρώτης γραμμής (χώρες άφιξης) δεν θα είναι πλέον αυτόματα υπεύθυνες για τους αιτούντες άσυλο. Αντίθετα, η ανάθεση ευθύνης θα βασίζεται σε «γνήσιους δεσμούς» του αιτούντος άσυλο με ένα κράτος μέλος, όπως πχ. η οικογένεια, η προηγούμενη κατοικία ή οι σπουδές.

Εάν δεν υπάρχουν τέτοιοι δεσμοί, οι αιτούντες άσυλο θα ανατίθενται αυτόματα σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ σύμφωνα με ένα σταθερά προκαθορισμένο ποσοστό καταμερισμού. Αυτό θα γίνεται αμέσως μετά την καταγραφή τους στη χώρα άφιξης, τη διενέργεια των απαραίτητων ελέγχων ασφαλείας και την ταχεία αξιολόγηση της επιλεξιμότητάς τους (κατά πόσο πληρούν τις προϋποθέσεις για μετεγκατάσταση). Αυτό θα βοηθήσει τις χώρες πρώτης γραμμής οι οποίες αναλαμβάνουν επί του παρόντος ένα δυσανάλογο μερίδιο των διεθνών υποχρεώσεων της Ευρώπης σε ό,τι αφορά την προστασία των προσφύγων και θα επιταχύνει τις διαδικασίες χορήγησης ασύλου.

Τα κράτη μέλη που δεν ακολουθούν τους κανόνες θα έρχονται αντιμέτωπα με τον κίνδυνο περιορισμού της πρόσβασής τους στα ευρωπαϊκά κονδύλια.

Το σχέδιο έκθεσης της εισηγήτριας Cecilia Wikström (Φιλελεύθεροι, Σουηδία) εγκρίθηκε με 43 ψήφους υπέρ, 16 κατά και καμία αποχή. Το κείμενο αποτελεί τη διαπραγματευτική εντολή του ΕΚ ενόψει της έναρξης των συνομιλιών με τα κράτη μέλη στο Συμβούλιο.

Δήλωση της εισηγήτριας

Η εισηγήτρια του ΕΚ για την αναθεώρηση του κανονισμού του Δουβλίνου, Cecilia Wikström (Φιλελεύθεροι, Σουηδία) δήλωσε τα εξής: «Το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου αποτελεί ένα από τα βασικά ζητήματα που θα καθορίσουν το μέλλον της Ευρώπης. Ως εισηγήτρια, στόχος μου είναι να δημιουργήσω ένα πραγματικά νέο σύστημα ασύλου που θα βασίζεται στην αλληλεγγύη, με σαφείς κανόνες και κίνητρα για την τήρησή τους, τόσο για τους αιτούντες άσυλο όσο και για όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.»

Επόμενα βήματα

Η Ολομέλεια του ΕΚ θα κληθεί κατά τη σύνοδο του Νοεμβρίου στο Στρασβούργο να δώσει και επισήμως το πράσινο φως στην απόφαση της επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών για έναρξη των διαπραγματεύσεων με το Συμβούλιο. Το Συμβούλιο δεν έχει ακόμη υιοθετήσει τη θέση του.

Ιστορικό

Ο κανονισμός του Δουβλίνου καθορίζει ποια χώρα της ΕΕ είναι υπεύθυνη για τη διεκπεραίωση μιας αίτησης διεθνούς προστασίας. Το δικαίωμα υποβολής αίτησης για άσυλο περιλαμβάνεται στη συνθήκη της Γενεύης την οποία έχουν υπογράψει όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και η οποία έχει ενσωματωθεί στις ευρωπαϊκές Συνθήκες. Το σύστημα του Δουβλίνου ορίζει τον τρόπο με τον οποίο οι χώρες της ΕΕ εκπληρώνουν αυτή την κοινή, διεθνή τους υποχρέωση, καθώς και τον επιμερισμό της ευθύνης μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών για την προστασία των ατόμων που την έχουν ανάγκη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε την πρότασή της για τη μεταρρύθμιση του συστήματος του Δουβλίνου το Μάιο του 2016. Η εισηγήτρια του ΕΚ παρουσίασε το σχέδιο έκθεσής της στην επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών στις 8 Μαρτίου 2017.