Το κοινό ανακοινωθέν των 11 χωρών στη Διάσκεψη της Ρόδου

Την ανάγκη για ενισχυμένο εποικοδομητικό διάλογο, διαρκή συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των χωρών της ευρύτερης περιοχής -συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ) και της Ένωσης για τη Μεσόγειο- αναγνώρισαν οι υπουργοί Εξωτερικών και υψηλοί αξιωματούχοι της Αιγύπτου, της Αλβανίας.Την ανάγκη για ενισχυμένο εποικοδομητικό διάλογο, διαρκή συνεργασία και συντονισμό μεταξύ των χωρών της ευρύτερης περιοχής -συμπεριλαμβανομένης της συνεργασίας, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας (ΕΠΓ) και της Ένωσης για τη Μεσόγειο- αναγνώρισαν οι υπουργοί Εξωτερικών και υψηλοί αξιωματούχοι της Αιγύπτου, της Αλβανίας, της Βουλγαρίας, της Ελλάδας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Ιταλίας, της Κύπρου, του Λιβάνου, της Λιβύης, της Σλοβακίας – υπό την ιδιότητα της προεδρεύουσας του Συμβουλίου της ΕΕ- και της Τυνησίας, που συμμετείχαν στην πρώτη, άτυπη, Διάσκεψη της Ρόδου, για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητα, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 8-9 Σεπτεμβρίου, με πρωτοβουλία του υπουργού Εξωτερικών, Νίκου Κοτζιά.

Με δεδομένο ότι διανύουμε μία εποχή πολλαπλών και σημαντικών προκλήσεων για την ασφάλεια της Ανατολικής Μεσόγειου, οι συμμετέχοντες συμφώνησαν να εντείνουν τις προσπάθειες και τον συντονισμό τους σε μείζονα ζητήματα, όπως η συνοριακή ασφάλεια, η εμπορία ανθρώπων (trafficking), η πάταξη της τρομοκρατίας, η καταπολέμηση της διασποράς όπλων, η επισιτιστική ασφάλεια, η ενέργεια, η εξασφάλιση ύδατος, οι κλιματικές αλλαγές, η διασυνδεσιμότητα, οι υποδομές και η αντιμετώπιση καταστροφών. Παράλληλα, υπογράμμισαν τη σημασία πολυμερών σχημάτων, όπως η Διάσκεψη της Ρόδου για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητα, μέσω των οποίων ενδυναμώνεται ο διάλογος, συμπληρώνοντας και στηρίζοντας, κατ’ αυτόν τον τρόπο, τις προαναφερθείσες θεσμοθετημένες μορφές συνεργασίας.

Ο κοινός παρανομαστής των θέσεων που εκφράστηκαν ήταν ότι η ειρήνη, η ασφάλεια και η σταθερότητα στην περιοχή θα μπορέσουν να επιτευχθούν μόνο μέσω της συλλογικής συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων κρατών, καθώς και μέσω της συντονισμένης δράσης διεθνών και περιφερειακών Οργανισμών, όπως ο ΟΗΕ, η ΕΕ, ο Αραβικός Σύνδεσμος και το Συμβούλιο Συνεργασίας του Κόλπου, με πλήρη σεβασμό του διεθνούς Δικαίου και του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Ως κορυφαία προτεραιότητα αναγνωρίστηκε ο τομέας της εκπαίδευσης για ενισχυμένη συνεργασία, κυρίως μεταξύ πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων, καθώς και η μεταναστευτική και προσφυγική κρίση, που απαιτεί τη λήψη εκτεταμένων μέτρων, διασυνοριακής συνεργασίας, συντονισμού της διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών και εφαρμογής κοινών σχεδίων που θα ελαφρύνει το βάρος που επωμίζονται τα κράτη και οι λαοί που χρήζουν συνδρομής. Βασικής σημασίας κρίθηκε η αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτίων του μεταναστευτικού ζητήματος.

Ως προς την Περιβαλλοντική Ασφάλεια, οι συμμετέχοντες αναγνώρισαν τη σημασία της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και τόνισαν την ανάγκη διαφύλαξης και προστασίας της Μεσογείου, μέσω της ανάπτυξης κοινών ερευνητικών προγραμμάτων και δράσεων στον τομέα των πράσινων τεχνολογιών, καθώς και την ανάγκη ενίσχυσης της συνεργασίας των συμμετεχόντων στα πεδία της ενεργειακής παραγωγής και της μεταφοράς συμβατικών μορφών ενέργειας. Παράλληλα, σχετικά με τη Θαλάσσια Ασφάλεια, υπογράμμισαν τον ρόλο της Μεσογείου, ως θαλάσσιας οδού στρατηγικής σημασίας για τη διεθνή ναυσιπλοΐα και το εμπόριο και την ανάγκη προώθησης ολιστικής προσέγγισης, με στόχο τη διεύρυνση της έννοιας της θαλάσσιας ασφάλειας.

Ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και την πάταξη της ριζοσπαστικοποίησης, δύο αλληλένδετα ζητήματα που κατά κοινή ομολογία απαιτούν επειγόντως μια περισσότερο συντονισμένη και αποφασιστική απάντηση. Ειδικότερα ως προς την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης, του εξτρεμισμού και της θρησκευτικής μισαλλοδοξίας και αποφάσισαν να συστήσουν μια Επιτροπή, την “Επιτροπή της Ρόδου”, που θα αποτελείται από εκπροσώπους των συμμετεχόντων χωρών, προκειμένου να εκπονηθούν και να εφαρμοστούν προγράμματα με στόχο την πάταξη του εξτρεμισμού στη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και την Ευρώπη.

Από τους πρώτους στόχους που θα επιδιωχθούν από την “Επιτροπή της Ρόδου” θα είναι η καταγραφή όλων των υφιστάμενων πρωτοβουλιών και κέντρων των κρατών της περιοχής που προωθούν την ανεκτικότητα, την ειρηνική συνύπαρξη και τη διάδραση μεταξύ διαφορετικών θρησκειών, όπως το “Κέντρο για τον Θρησκευτικό Πλουραλισμό στη Μέση Ανατολή” στην Αθήνα, η Πρωτοβουλία της Ιορδανίας με την ονομασία “Διαδικασία της Άκαμπα” (Aqaba Process), το Κέντρο Al – Azhar στο Κάιρο, το Hedayah Center of Excellency στο Άμπου Ντάμπι, το Ερευνητικό Κέντρο για τη Διαθρησκευτική Συνύπαρξη στην Ιορδανία (Interfaith Coexistence Research Center), κ.λπ., καθώς και τη δικτύωση των παραπάνω φορέων με σκοπό την προώθηση της ανταλλαγής πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών.

Παράλληλα θα προωθηθεί η δημιουργία ενός δικτύου ΜΜΕ της περιοχής, με σκοπό την προβολή των θετικών παραδειγμάτων ανεκτικότητας και ειρηνικής συνύπαρξης μεταξύ διαφορετικών κοινοτήτων, η δημιουργία ενός φορέα συντονισμού πολιτιστικών ανταλλαγών, καθώς και η ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών που θα απευθύνονται πρωτίστως σε ομάδες νέων με επιρρέπεια στα κηρύγματα μίσους και εξτρεμισμού.

Τέλος, οι συμμετέχοντες, αναγνωρίζοντας την προστιθέμενη αξία ενός μηχανισμού παρακολούθησης των αποφασισθέντων στο πλαίσιο της Διάσκεψης της Ρόδου για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητα, συμφώνησαν ότι η επόμενη συνάντηση θα διεξαχθεί στη Ρόδο, τον Σεπτέμβριο του 2017.